Hagb memur olmaya engel mi? Sorusu bir çok müvekkilimiz tarafından sorulmaktadır. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB), sanık hakkında hükmolunan cezanın, denetim süresi içerisinde sonuç doğurmaması, bu denetim süresinde cezanın infazının başlamaması, sanığın denetim süresi boyunca suç işlemez ve yükümlülüklerine uygun davranması halinde ceza ortadan kalkacağını düzenleyen bir uygulamadır. Konuyla ilgili olarak ceza avukatı ile görüşmeniz sizler için faydalı olacaktır.
HAGB Memur Olmaya Engel Mi?
HAGB bir mahkûmiyet hükmü değildir. Ceza Muhakemesi Kanunu madde 231/13 uyarınca hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, bunlara mahsus bir sisteme kaydedilir. Bu kayıtlar, ancak bir soruşturma veya kovuşturmayla bağlantılı olarak Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından istenmesi hâlinde, bu maddede belirtilen amaç için kullanılabilir. Dolayısıyla HAGB adli sicil ve arşiv kaydına da işlenmemektedir.
HAGB bir mahkûmiyet hükmü olmadığı için memuriyete engel değildir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu madde 48’de devlet memuru olmak için genel ve özel şartlar düzenlenmiştir. Madde 48/A-5 de;
‘’Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…)[111] zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak.’’ Hükmü yer almaktadır. Madde metninden açıkça anlaşılacağı üzere mahkûmiyet memuriyete engel teşkil etmektedir. Ayrıca madde metninde yüz kızartıcı suçlar da sayılmıştır. Dolayısıyla yüz kızartıcı suçlardan ötürü yapılan yargılama sonucunda HAGB hükmü verilmesi memuriyete engel oluşturmayacaktır.
Yukarıda da belirtmiş olduğumuz üzere HAGB bir mahkûmiyet değildir. Madde metninde yer alan suçlardan dolayı dahi HAGB alınması halinde mahkûmiyet şartı gerçekleşmediği için memur olmak adına bir engel bulunmamaktadır. HAGB bir mahkumiyet hükmü olmadığı için denetimli serbestlik süresi ve sürenin bitiminden sonrası dahil memur olarak çalışılabilmektedir.
Ancak bu hususun bazı istisnaları mevcuttur.
HAGB Hükmü Güvenlik Soruşturmasında Görünür Mü?
HAGB her ne kadar adli sicil kaydı ve arşiv kaydında gözükmese de güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından atandığınız kuruma iletilen bilgiler arasında HAGB’ye ilişkin bilgiler de yer almaktadır. Hakkınızda yapılmış olan yargılama Kurum Değerlendirme Komisyonu tarafından değerlendirilir. Komisyon tarafından olumsuz değerlendirme yapılması hukuka aykırıdır. Bu hususta emsal mahkeme kararları mevcuttur.
HAGB’nin Memuriyete Engel Teşkil Ettiği İstisnai Haller
Polis Meslek Yüksekokulları Giriş Yönetmeliği ‘’Adaylarda Aranılacak Nitelikler’’ başlıklı madde 8/1-h-1 uyarınca,
h) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile
1) Kasten işlenen bir suçtan dolayı hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa dahi bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olmamak,
2) Affa uğramış veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık veya cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardan dolayı mahkûm olmamak veya bu suçlardan dolayı devam etmekte olan bir soruşturma veya kovuşturma bulunmamak veya kovuşturması uzlaşma ile neticelenmemiş olmak.
Bu düzenleme doğrultusunda Polis Meslek Yüksekokullarına giriş için başvuru yapacak adaylarda kasten işlenen bir suçtan ve yüz kızartıcı suçlarda ötürü HAGB hükmü mevcut ise bu durum memuriyete engel teşkil etmektedir.
FETÖ – Terör Suçu HAGB Memuriyete Engel Mi?
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu madde 48’de ’Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına’’ mahkum olmamak devlet memurluğu için aranan şartlar arasında sayılmıştır. Dolayısıyla Silahlı Terör Örgütü üyeliği suçundan mahkûm olmak memuriyete engel olsa da HAGB mahkumiyet hükmü olmadığı için memuriyete engel değildir. Ancak her ne kadar doktrinde bu yönde kabul görse de bazı ilk derece mahkemesi kararlarında atanılacak görevin doğrudan ülkenin güvenliğinde, asayişin sağlanmasında önemli bir yere sahip olması halinde güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması yerinde görüldüğüne karar verilmiştir. Ancak Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2019/5615 E. 2021/6446 K. sayılı kararında ilk derece mahkemesinin bu yöndeki kararı ile İdare Mahkemesi kararının kaldırılması ve dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA, karar verilmiştir.
Aynı yüksek mahkeme kararında; Anayasa Mahkemesi kararı ve AİHM içtihatlarına göre; kamu görevine atanmadan önce kişilerin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılmasını öngören kural getirilmesi kanun koyucunun takdir yetkisindedir. Ancak, bu alanda düzenleme getiren kurallarda, kamu makamlarına hangi koşullarda ve hangi sınırlar içinde tedbir uygulama ve özel hayatın gizliliğine yönelik müdahalelerde bulunma yetkisi verildiğinin açıkça gösterilmesi ve olası kötüye kullanmalara (keyfiliğe) izin verilmeyecek şekilde yeterli güvencelerin sağlanması gerekmektedir.
Bu duruma göre, Anayasa Mahkemesinin yukarıda sözü edilen iptal kararı; gerekçesi dikkate alındığında, kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilecek personel hakkında güvenlik soruşturmasının hiç bir şekilde yapılmayacağını değil; aksine, güvenlik soruşturması veya arşiv araştırmasına dair detayların kanunda gösterilmesi, kişisel verilerin güvenliğine ve özel hayatın gizliliğine ilişkin güvenceleri sağlayan kuralların kanunda yer alması koşuluyla güvenlik soruşturmasının veya arşiv araştırmasının yapılabileceğini ortaya koymuştur.
Bakılan uyuşmazlıkta, dava konusu işlemin dayanağını oluşturan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda elde edilen ve davalı idarece kullanılan davacıya ait kişisel veri niteliğindeki bilgilere, güvenlik soruşturması yapmakla görevli birimler tarafından ulaşılabileceğine ve bu kapsamdaki bilgileri alabileceğine dair yapılan kanuni düzenlemenin (4045 sayılı Kanun’un 1. maddesine eklenen ikinci fıkrası) Anayasa Mahkemesinin yukarıda anılan kararıyla iptal edildiği ve bu kararın da Resmi Gazete’de yayımlandığı 28/04/2020 tarihinde yürürlüğe girdiği anlaşıldığından; Anayasa’nın 153. maddesinde yer alan, Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcı olduğuna dair hüküm ile Danıştayın yerleşmiş içtihatlarıyla istikrarlı bir şekilde belirtildiği üzere, Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edilmiş olduğu bilindiği halde görülmekte olan davaların Anayasa’ya aykırılığı saptanmış hükümler dikkate alınarak çözümlenmesinin, Anayasa’nın üstünlüğü ve hukuk devleti ilkesine aykırı olacağı hususu göz önünde bulundurulduğunda, Anayasa’ya aykırılığı nedeniyle iptal edilmiş olan Kanun hükmüne göre elde edilen kişisel verilere dayanılarak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz sonuçlandığından bahisle davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, Anayasa Mahkemesinin yukarıda anılan iptal kararı üzerine, 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu 17/04/2021 tarih ve 31457 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve aynı tarihte yürürlüğe konulmuştur.
Bu duruma göre, dava konusu uyuşmazlık temyiz aşamasında iken, 17/04/2021 tarihinde 7315 sayılı Kanun’un Resmi Gazete’de yayımlanmak suretiyle yürürlüğe konulduğu, Kanun’un 13. maddesinin sekizinci fıkrası ile 4045 sayılı Kanun’un yürürlükten kaldırıldığı ve 14. maddesiyle, 4045 sayılı Kanun’a yapılan atıfların bu Kanun’a yapılmış sayılacağı düzenlemesine yer verilmiş olduğu hususları gözetildiğinde; davalı idarece, 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’nda öngörülen temel ilkelere, usul ve esaslara uygun olarak, davacı hakkında yeniden bir değerlendirme yapılabileceği de kuşkusuzdur.
Hagb Memur Olmaya Engel Mi? SSS
HAGB bir mahkûmiyet hükmü değildir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu madde 48’de devlet memuru olmak için genel ve özel şartlar düzenlenmiştir. Madde 48/A-5 de; yer alan suçlardan dolayı HAGB alınması halinde mahkûmiyet şartı gerçekleşmediği için memur olmak adına bir engel bulunmamaktadır.
HAGB her ne kadar adli sicil kaydı ve arşiv kaydında gözükmese de güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından atandığınız kuruma iletilen bilgiler arasında HAGB’ye ilişkin bilgiler de yer almaktadır. Hakkınızda yapılmış olan yargılama Kurum Değerlendirme Komisyonu tarafından değerlendirilir. Komisyon tarafından olumsuz değerlendirme yapılması hukuka aykırıdır. Bu hususta emsal mahkeme kararları mevcuttur.
HAGB adli sicil kaydı ve arşiv kaydına işlenmez. Ancak memurların güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından ilgili kuruma iletilen bilgiler arasında HAGB’ye ilişkin bilgiler de yer almaktadır.
Polis Meslek Yüksekokulları Giriş Yönetmeliği ‘’Adaylarda Aranılacak Nitelikler’’ başlıklı madde 8/1-h-1 uyarınca, Polis Meslek Yüksekokullarına giriş için başvuru yapacak adaylarda kasten işlenen bir suçtan ve yüz kızartıcı suçlarda ötürü HAGB hükmü mevcut ise bu durum memuriyete engel teşkil etmektedir.
