Borçlunun icra inkar tazminatına mahkum edilebilmesi için alacağın takip tarihinde likit olması gerekir. Öyleyse likit alacak nedir? Likit bir alacaktan bahsetmek için ya alacağın bütün unsurlarıyla belli ve sabit olması ya da borçlu tarafından belirlenebilmesi için bütün ögelerin bilinmesi veya bilinebilecek durumda olması zorunludur. Alacak tartışmalı ise inkar tazminatına hükmedilmesi mümkün değildir.
Alacağın varlığı ve tutarının saptanması, kusur ve zarar konusunda bir yargılama yapılması ve tazminat bakımından hakimin takdirini gerektiriyorsa alacağın likit olduğu söylenemez. Dolayısıyla borçlunun inkar tazminatından sorumlu tutulması mümkün olmaz. Alacağın likit olabilmesi için bir belgeye dayanması şart değildir. Konuyla ilgili olarak icra avukatı ile görüşmeniz faydalı olacaktır.
Likit Alacakla İlgili Yargıtay Kararları
- Otobüs zorunlu koltuk ferdi kaza sigortalarında sigorta tazminat bedeli maktudur. Bedelin belirlenmesi için yargılama gerekmediğinden alacak likittir. ( Yargıtay 11. HD., 2013/6429 E., 2013/13424 K.)
- Kıdem ve ihbar tazminatı ile ücret alacakları, işçinin hizmet süresi, ücreti ve tavan tutarı işveren tarafından bilindiğinden likittir. ( Yargıtay 9. HD., 2000/16297 E., 2000/13805 K.)
- Vekalet ücret alacağı ve vekilin haksız azledilmesinden doğan vekalet ücreti alacağı likittir. (Yargıtay 13. HD., 2005/5334 E., 2005/10008 K.)
- Faturaya bağlı alacak likittir. (Yargıtay 11. HD., 1997/6051 E., 1997/6535 K.)
- Kira alacağı likittir. (Yargıtay 13. HD., 2001/538 E., 2001/1386 K.)
- Fazladan ödenen yaşlılık aylıklarının ferileriyle birlikte istenmesi durumunda, hak etmediği aylık her ay kendisine ödenen borçlu, herhangi bir hesaplamaya gerek olmaksızın borç tutarını bilebilecek durumda olduğundan alacak likittir. (Yargıtay 10. HD., 2003/9959 E., 2004/716 K.)
- Taşınmaz satışında bedel olarak ödenip tapuda devir yapılmamasına bağlı olarak geri istenen alacak likittir. (Yargıtay 13. HD., 2005/5365 E., 2005/10021 K.)
- Arazide ekili bulunan çeltiği, dönümünün belli bir ücretten biçilmesi konusunda anlaşılması halinde, biçilen dönüm karşılığında alınacak ücret likittir. (Yargıtay 13. HD., 2006/14619 E., 2007/1534 K.)
- Şirket ortağının şirketten aldığı ödünç para, likit bir alacaktır. (Yargıtay 11. HD., 2013/9081 E., 2013/12072 K.)
- Taşınmazda kiracının su tüketim borcunu ödememesinden kaynaklanan alacak likittir. (Yargıtay 13. HD., 2006/13201 E., 2007/2018)
- Taşıma sözleşmesinde sürastarya bedeli saptanmış ise alacak likittir. (Yargıtay 11. HD., 1996/6172 E., 1996/6279 K.)
- İtiraz edilen faiz ve ferileri hesaplanabilecek durumdaysa alacak likittir. (Yargıtay 13. HD., 2004/10804 E., 2004/13339 K.)
- Bankanın tarımsal kredide kefil olan kişiden olan alacağı likittir. (Yargıtay 13. HD., 2005/12559 E., 2005/18215 K.)
Likit Olmayan Alacak Nedir, Yargıtay Karar Örnekleri
- Sözleşme cezasına dayanan alacak likit değildir. Çünkü hakim, fahiş olarak değerlendirdiği cezai şartı indirmekle yükümlüdür ve cezai şartın miktarını kendisi takdir yetkisini kullanarak belirler. (Yargıtay 15. HD., 2004/7444 E., 2005/6760 K.)
- Kaçak elektrik veya su kullanılması durumunda, zarar tutarı yargılama neticesinde belirlenebileceğinden alacak likit değildir. (Yargıtay 11. HD., 2003/13630 E., 2004/8365 K.)
- Eser sözleşmelerinde inşaatın başlangıç ve bitim süresi bilirkişi raporuyla belirlenebiliyorsa, alacak likit değildir. (Yargıtay 15. HD., 1997/4018 E., 1997/3921 K.)
- Zorunlu trafik sigorta poliçesinden kaynaklanan alacaklar, kusur ve hasar bakımından incelemeyi ve tazminat miktarının belirlenmesinde hakimin takdir yetkisini kullanmasını gerektirdiğinden alacak likit değildir. (Yargıtay 11. HD., 2001/10927 E., 2002/3259 K.)
- Yangın nedeniyle oluşan zarardan doğan sigorta tazminatı, zararın bilirkişi tarafından tespitini gerektirdiğinden likit değildir. (Yargıtay 11. HD., 2001/10075 E., 2002/176 K.)
- Kooperatiften çıkarılan ortağın yaptığı ödemelerin iadesinde, yedek akçeler dikkate alınmaz. Çıkarılan ortak yaptığı ödemelerin tümünü değil, bilanço gereğince yedek akçeler düşüldükten sonra kalan tutarı isteme hakkına sahiptir. Bu alacak ayırmaya tabi ve hesaplamayı gerektirdiğinden likit değildir. (Yargıtay 11. HD., 2001/2154 E., 2001/4717 K.)
- Lojmanın geç tahliyesinden doğan zararın tespiti yargılamayı gerektirdiğinden alacak likit değildir. (Yargıtay 4. HD., 2004/10594 E., 2005/5837 K.)
- Diş tedavisi ve protez yapılmasında, yazılı bir sözleşme yoksa, alacak miktarı bilirkişi marifetiyle saptanacağından alacak likit değildir. (Yargıtay 15. HD., 2010/4274 E., 2010/5581 K.)
- Eczane tabelasının sözlü anlaşmaya uygun olarak yapılıp yapılmadığı konusu yargılamayı gerektirdiğinden alacak likit değildir. (Yargıtay 15. HD., 2012/2746 E., 2012/3956 K.)
- Evin sıva ve boyasının yapılması işinde, iş bedelinin çekişmeli olması durumunda, yazılı bir sözleşme yoksa alacak likit değildir. (Yargıtay 15. HD., 2005/1601 E., 2005/1846 K.)
Evet, alacak miktarı belirli ve sabit olduğundan fatura alacağı likittir.
Yargıtay’a göre, işçilik alacakları hizmet süresi, işçinin ücreti ve tavan tutar işveren tarafından bilindiğinden likittir. Ancak Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’ne göre, haksız fesih nedeniyle kıdem ve ihbar tazminatı ile işçilik alacaklarının hesaplanması yargılamayı gerektirdiğinden likit değildir.
Hayır, cezai şart likit değildir. Zira hakim, cezai şartın fahiş olarak belirlendiği durumlarda koşulu indirmekle yükümlüdür. Ceza koşulunu da kendisi takdir eder.
Evet, vekalet ücreti likittir, vekilin haksız azledilmesi halinde de alacak likittir.
