Haciz nedir, sorusunun cevabını şu şekilde verebiliriz. Haciz, alacaklının talebiyle, borçluya ait mal ve haklara, alacağı karşılayan miktar ve değerde, icra dairesi tarafından hukuken el konulmasıdır. Kural olarak haczin geçerli olabilmesi için borçlunun mallarına fiili olarak el koyulması gerekmez. İcra avukatı ile görüşerek haciz konusunda destek almanız sizler için faydalı olacaktır.
Haciz Nedir, Türleri Nelerdir?
Haciz konusunu üç ana başlığa ayırmak mümkündür. Haciz; kesin haciz, geçici haciz ve ihtiyati haciz olarak üç türlüdür.
Kesin haciz, icra takibinin kesinleşmesinden sonra, satış talep etme imkanı veren hacizdir. Kesin haciz aşaması, kendi içinde tamamlama haczi ve ilave haciz işlemlerini barındırır.
- Satıştan elde edilen tutar, alacakların tamamını karşılamadığında, icra müdürü kendiliğinden karar vererek borçlunun başka mallarını haczetmesine tamamlama haczi,
- Haczedilen malların, başka alacaklıların hacze katılması nedeniyle, alacaklıların tamamını karşılayamadığı durumlarda, alacaklıların talebi üzerine yeni yapılan hacze, ilave haciz denilmektedir. İlave haczin işlerlik kazanabilmesi için hacze katılma gerekir.
Tamamlama haczine, icra müdürü kendiliğinden karar verir. İlave haciz yapılabilmesi için alacaklıların talebi gerekir.
Geçici haciz, itirazın geçici kaldırılması aşamasında söz konusu olur. Geçici haciz, kesin hacze dönüşmedikçe satış hakkı vermez.
İhtiyati Haciz, geçici bir hukuksal koruma önlemidir. Para alacakları söz konusu olduğunda işlerlik kazanır ve kesin hacze dönüşmedikçe satış hakkı vermez.
| Kesin Haciz | Tamamlama Haczi | İlave Haciz | Geçici Haciz | İhtiyati Haciz |
| Uygulanması için takip kesinleşmelidir. | Kesinleşmeden sonra paraların paylaştırılması aşamasında uygulanabilir. | Hacze katılmada işlerlik kazanır. | İtirazın geçici kaldırılması kararıyla uygulanır. | Takipten önce veya sonra uygulanabilir. |
| Uygulanması için alacaklının talebi gerekir. | İcra müdürü resen uygular. | Alacaklının talebi gerekir. | Alacaklının talebi gerekir. | Alacaklının talebi gerekir. |
| Satış talep edilebilir. | Satış talep edilebilir. | Satış talep edilebilir. | Kesin hacze dönüşmedikçe satış talep edilemez. | Kesin hacze dönüşmedikçe satış talep edilemez. |
Haciz Nedir, Şartları Nelerdir?
Alacaklının haciz talep edebilmesinin şartları şunlardır:
İcra Takibi Kesinleşmiş Olmalı
Kesin haciz talebi için ödeme süresinin dolmuş olması ve takibin kesinleşmesi yeterlidir, borçlunun mal beyanında bulunmuş olması şart değildir.
Haciz Talep Edilmeli
İcra takibi kesinleşmesinden sonra haciz uygulayabilmek için alacaklı tarafından bu yönde talepte bulunulmalıdır. İcra dairesi talep olmaksızın resen haciz uygulayamaz. Alacaklının veya cüzi ya da külli haleflerinin yazılı veya sözlü olarak haciz talep etmeleri gerekir. Haciz talebinin geçerli olabilmesi için talebin borçluya veya külli halefine karşı, yetkili icra dairesinde, kayıtsız ve şartsız olarak yapılmış olması gerekir.
Giderler Ödenmiş Olmalı
Haciz talep eden alacaklı, haciz işlemleri için gerekli olan giderleri ödemelidir.
Süresinde Talep Edilmeli
Alacaklı, ödeme emrinin borçluya tebliğ tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde haciz talep edebilir. Şayet borçlu ödeme emrine itiraz etmişse, alacaklının itirazın kaldırılması veya itirazın iptali yollarına başvurmasıyla haciz isteme süresi durur. Bu hususlar hakkında verilecek kararın kesinleşmesiyle birlikte süre işlemeye devam eder.
Yine alacaklı ve borçlunun icra dairesinde taksit sözleşmesi yapması halinde haciz isteme süresi, sözleşmenin ihlal edileceği tarihe kadar durur.
Haciz Nedir, Süresinde Haciz Talep Edilmezse Ne Olur?
Alacaklı ödeme emrinin borçluya tebliğ edildiği tarihten itibaren bir yıl içinde haciz istemezse icra takibi işlemden kaldırılır. Ancak dosyanın işlemden kaldırılması, takibin sona erdiği anlamına gelmez. Yani takibin düşmesi söz konusu olmaz, takip derdest kalmaya devam eder. Dolayısıyla alacaklı alacaklı takip dosyasını yenileyerek aynı dosya üzerinden haciz isteyebilir.
İcra ve İflas Kanunu’nda takip dosyasının işlemden kaldırılması sonrasında, belli bir süre içinde yenilenmemesi halinde takibin açılmamış sayılacağına yönelik bir düzenleme bulunmamaktadır. Takip dosyası işlemden kaldırıldıktan sonra alacaklının haciz isteyebilmesi için yeni bir takip talebinde bulunmasına ve borçluya ödeme emri tebliğ edilmesine gerek yoktur. Çünkü kesinleşmiş takip halen derdesttir.
Dosyanın işlemden kaldırılmasından sonra, haciz isteyen alacaklının yenileme talebi borçluya tebliğ edilir. İlamsız takiplerde yenileme talebi üzerine alacaklıdan yeniden başvurma harcı ve peşin harç alınır. Alınan bu harç ve giderler, takip sonunda haksız bile çıksa borçluya yükletilmez.
e-haciz Sorgulama
e-haciz sorgulama işlemi e- devlet üzerinden yapılabilmektedir. E-devlete girdikten sonra TC kimlik numarası ve şifresiyle giriş yapılması gerekiyor. Ardından arama ekranına e-haciz yazıldığında çıkan ekrana giriş yaparak interaktif vergi dairesinin internet sitesine yönlendirme yapılıyor. İlgili kişi bu ekrandan aleyhine bir haczin olup olmadığını araç haczi de dahil öğrenebilmektedir.
Haciz Sorgulama
Haciz sorgulama işlemi UYAP vatandaş portali üzerinden yapılabilmektedir. UYAP vatandaş portaline TC kimlik numarası ve e-devlet şifresiyle giriş yapılabilmektedir. Sisteme girildikten sonra, ekranın sol tarafındaki menüden dosya sorgulama seçeneği tıklanmalıdır. Gelen ekrandan yargı türü; icra, mahkeme türü; icra dairesi seçilerek aleyhe başlatılan bir icra takibi olup olmadığı ve haciz uygulanıp uygulanmadığı öğrenilebilmektedir.
Haciz Nedir, Konusu Hakkında SSS
Hayır, icra ve haciz aynı şey değildir. Haciz, icra takibinin aşamalarından biridir. İcra takibinde borçlu, ödeme yapmazsa ve takip kesinleşirse haciz aşamasına geçilir.
Böyle bir sınırlama yoktur, herhangi bir tutar için icra takibi yapılabilir.
Haciz ile adli sicil birbirinden bağımsızdır. Kişinin bir suç işlemesi halinde adli sicil kaydına bu husus kaydedilir. Ancak haciz alacakla ilişkilidir. Yani haciz, sicile işlemez.
