Ceza infaz indirimi; 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunu’nun amacı ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazına ilişkin usûl ve esasları düzenlemektir. Bu kanunuyarınca ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazına ilişkin kurallar hükümlülerin ırk, dil, din, mezhep, milliyet, renk, cinsiyet, doğum, felsefî inanç, millî veya sosyal köken ve siyasî veya diğer fikir yahut düşünceleri ile ekonomik güçleri ve diğer toplumsal konumları yönünden ayırım yapılmaksızın ve hiçbir kimseye ayrıcalık tanınmaksızın uygulanır. Konuyla ilgili olarak ceza avukatı ile görüşmeniz sizler için faydalı olacaktır.
Ceza İnfaz İndirimi
Af ve infaz düzenlemeleri işbu kanun bünyesinde yapılmaktadır. Af, genel ve özel af olmak üzere iki şekildedir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası madde 87 uyarınca Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri arasında genel ve özel af ilânına karar vermek de düzenlenmiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilânına karar verebilir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası madde 104 uyarınca Cumhurbaşkanı, sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebiyle kişilerin cezalarını hafifletme veya kaldırma yetkisine sahiptir.
Ancak ceza infaz indirimi tümden bir af olarak nitelendirilemez. Ceza infaz indirimi düzenlemesi ile sanık hakkında hükmedilen cezanın ne kadarının ceza infaz kurumlarında çekileceğini, ne kadarının denetimli serbestlik kapsamında olacağı düzenlemesi yer almaktadır. Bu düzenleme kanun ile yapılabilmektedir. Bu kapsamda düzenlenen yasa kanun değişikliği teklifi uyarınca Türkiye Büyük Millet Meclisinde oylanır ve yürürlüğe girmesi kararlaştırılır.
Ceza infazına ilişkin düzenlemeler 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun da yer almaktadır.
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun madde 105/A ‘’Denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazı’’, madde 107 ‘’Koşullu salıverilme’’ ve madde 108 ‘’Mükerrirlere ve bazı suç faillerine özgü infaz rejimi ve denetimli serbestlik tedbiri’’ hükümlerinde yürürlükteki ceza infaz süreleri yer almaktadır.
‘’Denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazı’’
5275 sayılı CGTİHK 105/A maddesi gereği koşullu salıverilmesine bir yıl veya daha az süre kalan iyi hâlli hükümlülerin talebi hâlinde, cezalarının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmının denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infazına karar verilebilir. Denetimli serbestlik hükmü ceza infaz kurumu idaresince hazırlanan değerlendirme raporu dikkate alınarak, hükmün infazına ilişkin işlemleri yapan Cumhuriyet başsavcılığının bulunduğu yer infaz hâkimi tarafından karar verilebilir.
Adli para cezasının ödenmemesi nedeniyle, cezası hapse çevrilen hükümlüler bu infaz usulünden yararlanamazlar.
Denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle cezasının infazına karar verilen hükümlünün, koşullu salıverilme tarihine kadar;
a) Kamuya yararlı bir işte ücretsiz olarak çalıştırılması,
b) Bir konut veya bölgede denetim ve gözetim altında bulundurulması,
c) Belirlenen yer veya bölgelere gitmemesi,
d) Belirlenen programlara katılması, yükümlülüklerinden bir veya birden fazlasına tabi tutulmasına, denetimli serbestlik müdürlüğünce karar verilir.
Ancak kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak suçundan hükümlü olanlar ayrıca tedavi ve rehabilitasyon programlarına katılma yükümlülüğüne tabi tutulur.
*Denetimli serbestlik tedbiri uygulanaması ile infaz süresi en fazla 3 yıl olarak belirlenmiştir.
Ceza infaz kurumlarından geçirilmesi gereken infaz süresinin 4/5’ni cezaevinde geçirenler koşullu salıverileme hükümlerinden yararlanarak denetimli serbestlik tedbirine tabi olabileceklerdir. Hükümlü denetimli serbestlikten en fazla 3 yıl faydalanabilir.
Denetimli serbestlik tedbiri infaz usulünden;
a) Sıfır-altı yaş grubunda çocuğu bulunan ve koşullu salıverilmesine iki yıl veya daha az süre kalan kadın hükümlüler,
b) Maruz kaldıkları ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatlarını yalnız idame ettiremeyen ve koşullu salıverilmesine üç yıl veya daha az süre kalan hükümlüler, diğer şartları da taşımaları hâlinde yararlanabilirler. Bu kişiler ceza infaz kurumlarında geçirilmesi gereken infaz süresinin 3/5’ni ceza infaz kurumunda geçirmeleri halinde koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanabilirler.
Ağır hastalık, engellilik veya kocama hâli, Adlî Tıp Kurumundan alınan veya Adalet Bakanlığınca belirlenen tam teşekküllü hastanelerin sağlık kurullarınca düzenlenip Adlî Tıp Kurumunca onaylanan bir raporla belgelendirilmelidir.
Kanunda sayılan bu özel hallerde denetimli serbestlik tedbiri infaz süresi en fazla 4 yıl uygulanabilir.
Geçiçi Madde 6
5275 sayılıCeza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun geçici madde 6 hükmünde denetimli serbestlik tedbiri infaz süresine ilişkin bilgiler yer almaktadır.
30/3/2020 tarihine kadar işlenen suçlar bakımından;
26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun
- kasten öldürme suçları (madde 81, 82 ve 83),
- üstsoya, altsoya, eşe veya kardeşe ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenen kasten yaralama ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçları,
- neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu (madde 87, fıkra iki, bent d),
- işkence suçu (madde 94 ve 95),
- eziyet suçu (madde 96),
- cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar (madde 102, 103, 104 ve 105),
- özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar (madde 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138),
- uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu (madde 188) ve
- İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar ile
- 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar hariç olmak üzere,
105/A maddesinin birinci fıkrasında yer alan “bir yıl”lık süre, “üç yıl” olarak uygulanır.
30/3/2020 tarihine kadar işlenen suçlar bakımından, Türk Ceza Kanununun kasten öldürme suçları (madde 81, 82 ve 83), cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar (madde 102, 103, 104 ve 105), özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar (madde 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138) ve İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar hariç olmak üzere;
a) Sıfır-altı yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ile yetmiş yaşını bitirmiş hükümlüler hakkında 105/A maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “iki yıl”lık süre, “dört yıl” olarak uygulanır.
b) Maruz kaldığı ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatını yalnız idame ettiremeyen altmışbeş yaşını bitirmiş hükümlülerin koşullu salıverilmeleri için ceza infaz kurumlarında geçirmeleri gereken süreler, azami süre sınırına bakılmaksızın 105/A maddesinde düzenlenen denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infaz edilebilir. Ağır hastalık, engellilik veya kocama hâli, Adalet Bakanlığınca belirlenen tam teşekküllü hastanelerin sağlık kurullarınca veya Adlî Tıp Kurumunca düzenlenen bir raporla belgelendirilir.
Yaş Küçüklüğü Halinde İnfaz Kurumunda Geçirilen Sürenin Hesaplanması
5275 sayılıCeza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun geçici madde 6/4 hükmü uyarınca;
30/3/2020 tarihine kadar işlenen suçlar bakımından, tabi olduğu infaz rejimine göre belirlenen koşullu salıverilme süresinin hesaplanmasında, hükümlünün onbeş yaşını dolduruncaya kadar ceza infaz kurumunda geçirdiği bir gün, üç gün; onsekiz yaşını dolduruncaya kadar ceza infaz kurumunda geçirdiği bir gün, iki gün olarak dikkate alınır.
9. Yargı Paketi Suçta Tekerrür Hükümleri ve Mükerrer Suçlara İlişkin Hükümler
Halk tarafından “9. Yargı Paketi” olarak bilinen değişiklik ve yeni düzenlemeleri barındıran yargı düzenlemesi kapsamında mükerrirlere ilişkin denetimli serbestlik ve koşullu salıverilme hükümleri bağlamında değişiklikler yapılması bekleniyor. Mevcut düzenlemede mükerrer suçlara ilişkin alınan ceza kadar infaza gidiliyor. TCK madde 58/6 uyarınca tekerrür halinde hükmolunan ceza, mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilir. Buna göre suçta tekerrür kapsamında 4 yıl ceza alan bir sanık mükerrilere özgü infaz rejimi kapsamında 4 yıl ceza infaz kurumunda kalacaktır. Ayrıca, mükerrir hakkında cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Mevcut düzenleme kapsamında mükerrir suçlardan ceza alanlar şimdiye kadar af veya infaz düzenlemesinden yaralanamamış idi. 9. yargı paketi henüz net olarak yürürlüğe girmese de içerik itibariyle infaza ilişkin yeni düzenlemeler getirilmesi planlanıyor.Ancak değişikliğin içeriği hakkında henüz net bilgi bulunmamaktadır.
5 Yıl Ceza İndirimi
Covid-19 izninde bulunan hükümlüler için yeni düzenlemeler yapılmıştır Düzenlemeye ilişkin bilgiler 07.07.2023 tarihinde Adalet Bakanlığı Resmi internet sayfasında paylaşılmıştır. Buna göre;
31/7/2023 tarihi itibarıyla Covid-19 izninde bulunan hükümlülerden denetimli serbestliğe ayrılmalarına 5 yıl veya daha az süre kalanlar, tekrar cezaevine dönmeyecek ve kalan sürelerini denetimli serbestlik altında infaz edecektir.
31/7/2023 tarihi itibarıyla kapalı ceza infaz kurumunda bulunan ve cezasının belirli bir süresini bu kurumlarda geçiren hükümlüler ise iyi halli olmak şartıyla 3 yıl daha erken açık ceza infaz kurumuna ayrılabilecektir.
Ayrıca, bu hükümlüler cezalarının süresine göre en az 3 ay açık ceza infaz kurumunda kalmak şartıyla 3 yıl daha erken denetimli serbestliğe ayrılabilecektir.
31/7/2023 tarihi itibarıyla denetimli serbestlikte olup da izinli sayılanların yükümlülükleri kalkacak.
Ancak bu kişiler suç işlerse doğrudan cezaevine alınacak.
Covid-19 izninde olup da bu düzenlemeyle denetimli serbestliğe ayrılanların tüm yükümlülükleri devam edecek.”
Bu husus halk arasında 5 yıl ceza inidirimi olarak bilinmektedir.
Ceza İnfaz İndirimi Hakkında SSS
5275 sayılı CGTİHK 105/A maddesi uyarınca denetimli serbestlik tedbiri uygulanaması ile infaz süresi en fazla 3 yıl olarak belirlenmiştir.
8. Yargı Paketi 1 Haziran 2024 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi.
Genel af çıkması halinde ceza mahkemelerinde görülen ve görülmekte olan kamu davaları davalar düşer. Görülmüş davalar bakımından da kesinleşmiş mahkumiyet kararları tümüyle ortadan kalkar, yani hüküm infaz edilmez.
