Hırsızlık Suçu Cezası (TCK M.141)

Hırsızlık suçu cezası Türk Ceza Kanunu’nun ”Kişilere Karşı Suçlar” başlıklı İkinci Kısmının Onuncu Bölümü olan ”Malvarlığına Karşı Suçlar” başlığı altında basit hali madde 141, nitelikli hali madde 142 de düzenlenmiştir. Hırsızlık, zilyedinin rızası olmadan başkasına ait olan bir taşınır eşyanın, kendisine ya da başkasına yarar sağlamak amacıyla bulunduğu yerden almak olarak tanımlanabilir. Zilyetlik bir malın üzerindeki fiili hakimiyet anlamına gelmektedir. Konuyla ilgili olarak hukuki destek almak için alanında uzman ceza avukatı ile görüşmeniz sizler için faydalı olacaktır.

Hırsızlık Suçu Cezası

Madde 141- (1) Zilyedinin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden alan kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.

Hırsızlık suçunun yaptırımı 1-3 yıl arası hapis cezasıdır.

Hırsızlık suçuyla korunan hukuki yarar zilyetlik ve mülkiyet hakkıdır. Ancak hukuki yarar konusunda doktrinde iki görüş bulunmakta olup, bazı yazarlara göre sadece zilyetlik korunmaktadır. Konuyla ilgili avukat desteği almanız oldukça önemlidir.

Hırsızlık Suçunun Cezası

Hırsızlık suçunun konusu taşınır mallardır. Taşınmaz mallar hırsızlık suçunun konusunu oluşturmamaktadır. Manevi değeri bulunan eşyalar da hırsızlık suçunun konusunu oluşturur. Ancak deniz suyu, hava gibi herkese ait olan mallar hakkında bu suç işlenemez. Canlı insan vücudu veya ceset mal sayılmadığından bu mallar hırsızlık suçuna konu olmazken cesetten bir parça çalınması hırsızlık suçuna konu olur.

Malın ekonomik bir değer taşımamaması veya değerinin az olması hırsızlık suçunun oluşmasını engellemez.

Hırsızlık suçunun konusunun neler oluşturduğuna dair şu hususlara dikkat etmek gerekir.

Hırsızlıkta failin mala zilyet olmaması gerekir ki aksi takdirde hırsızlık değil, güveni kötüye kullanma suçu oluşur. Zilyetlik hukuki anlamda mal üzerinde fiili hakimiyet demektir. Zilyetlik ve malik olmak aynı anlama gelmemektedir. Mali, mülkiyet hakkı gereğince bir mal üzerindeki hukuki hakkı ifade eder. Zilyetlikte ise hukuki haktan söz edilmez sadece mal üzerinde var olan hakimiyeti ifade eder.

Failin malın zilyedi olması mümkündür. Örneğin bir terziye verilen giysi üzerinde terzi mülkiyet hakkına sahip değildir ama giysi üzerinde fiili hakimiyet kurmuştur. Terzi bu giysiyi kendi yararına olacak şekilde alır ve kullanırsa burada hırsızlık suçu oluşmaz, güveni kötüye kullanma suçu oluşur. Yani malın zilyetliği “belirli bir şekilde kullanmak veya geri verilmek üzere faile bırakılması” durumunda da güveni kötüye kullanma suçu oluşacaktır.

Sahibi tarafından mülkiyeti terkedilmiş olan mallar hırsızlık suçunun konusunu oluşturmamaktadır. Ancak yolda düşürülmesi sebebiyle sahibi olmayan bir şeyin alınması halinde “kaybolmuş veya hata sonucu ele geçirilmiş eşya üzerinde tasarruf suçu” oluşur.

Hırsızlık Suçunun Unsurları

Hırsızlık suçu sırf hareket suçudur. Failin mal üzerinde maddi bir eyleminin olması gerekir. Kasten işlenebilen bir suçtur. Dolayısıyla hırsızlık suçu ihmali davranışla işlenmemektedir.

Hırsızlık suçu özel kastla işlenir. Madde metninden de anlaşılacağı üzere, aranan özel kast; “yarar sağlamak maksadıyla” malın bulunduğu yerden alınmasıdır. Failde yarar sağlama amacı değilde zarar verme amacı varsa hırsızlık değil mala zarar verme suçu oluşur.

Hırsızlık mağdurun yani mal üzerinde mülkiyet hakkı bulunan kişinin mal üzerindeki tasarrufu ortadan kalktığı anda tamamlanır. Bu suça teşebbüs mümkündür. Yani fail malı bulunduğu yerden alsa ancak mağdurun mal üzerinde fiili hakimiyetine son vermezse hırsızlık suçu teşebbüs aşamasında kalacaktır.

Hırsızlık kural olarak resen kovuşturulan suçlardan biri olup, şikayet aranmamaktadır. Ancak daha az cezayı gerektiren hallerde takibi şikayete bağlıdır. Hırsızlık suçunun işlenmesi maksadıyla konut dokunulmazlığının ihlal edilmesi ve mala zarar verme suçlarının işlemesi halinde bu suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için şikayet aranmamaktadır. (TCK Madde 142/4)

Nitelikli Hırsızlık Suçu Cezası (TCK M.142)

Nitelikli hırsızlık suçu Türk Ceza Kanunun 142.maddesinde düzenlenmiştir. Madde hükmünde daha fazla cezayı gerektiren nitelikli haller 3 şekilde açıklanmıştır.

TCK Madde 142/1 de öngörülenler;

Hırsızlık suçunun;

* Kime ait olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında veya ibadete ayrılmış yerlerde bulunan ya da kamu yararına veya hizmetine tahsis edilen eşya hakkında,

* Halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım aracı içinde veya bunların belli varış veya kalkış yerlerinde bulunan eşya hakkında,

* Bir afet veya genel bir felaketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkında,

* Adet veya tahsis veya kullanımları gereği açıkta bırakılmış eşya hakkında,

işlenmesi hallerinde üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

TCK Madde 142/2’de öngörülenler;

Suçun;

*Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölmesinden yararlanarak,

*Elde veya üstte taşınan eşyayı çekip almak suretiyle ya da özel beceriyle,

*Doğal bir afetin veya sosyal olayların meydana getirdiği korku veya kargaşadan

yararlanarak,

*Haksız yere elde bulundurulan veya taklit anahtarla ya da diğer bir aletle kilit

açmak veya kilitlenmesini engellemek suretiyle,

*Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle,

*Tanınmamak için tedbir alarak veya yetkisi olmadığı halde resmi sıfat takınarak

*büyük veya küçük baş hayvan hakkında,

Herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında, (bileşik suç değildir.)

İşlenmesi hâlinde, beş yıldan on yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

TCK Madde 142/3’te öngörülenler;

Hırsızlık suçunun Suçun, sıvı veya gaz hâlindeki enerji hakkında ve bunların nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde işlenmesi halinde, beş yıldan oniki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu fiilin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ceza yarı oranında artırılır ve onbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. (TCK Madde 142/3)

TCK Madde 142/5 hükmünde ise “Hırsızlık suçunun işlenmesi sonucunda haberleşme, enerji ya da demiryolu veya havayolu ulaşımı alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması hâlinde, yukarıdaki fıkralar hükümlerine göre verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılır.” Şeklinde hüküm tesis edilmiştir.

Hırsızlık suçunun gece vaktine işlenmesi halinde de cezanın yarı oranında artırılacağı TCK 143 maddesinde hükme bağlanmıştır. Gece vakti kavramından güneşin batmasından 1 saat sonra başlayan ve doğmasından 1 saat evvele kadar geçen zaman dilimi anlaşılmaktadır.

Daha Az Cezayı Gerektiren Haller

Aşağıdaki hallerde hırsızlık suçunun cezası indirilir ve suçun takibi şikayete bağlı olur.

*Paydaş veya elbirliği ile malik olunan mal üzerinde işlenmesi,

*Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenmesi,

*Malın değerinin az olması,

*Kullanım hırsızlığı,

Bu durumlar kanunun ilgili maddelerinden çıkarılmaktadır.

Kullanım Hırsızlığı

Türk Ceza Kanununun 146.maddesine göre;Hırsızlık suçunun, malın geçici bir süre kullanılıp zilyedine iade edilmek üzere işlenmesi halinde, şikayet üzerine, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir. Ancak malın suç işlemek için kullanılmış olması halinde bu hüküm uygulanmaz. Kullanmanın kısa sayılabilecek süre devam etmesi temel koşuldur.

Zorunluluk Hali

Hırsızlık suçunun ağır ve acil bir ihtiyacı karşılamak için işlenmesi halinde, olayın özelliğine göre verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi ceza vermekten de imtina edilebilir.

Etkin Pişmanlık

Hırsızlık suçu tamamlandıktan sonra ancak bu nedenle kakkında kovuşturma başlamadan önce failin, bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi halinde verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirilir. Etkin pişmanlığın kovuşturma başladıktan sonra ancak hüküm verilene kadar gösterilmesi halinde ise verilecek cezanın yarısına kadar indirilir.

İştirak

Hırsızlık suçu iştirak açısından herhangi bir özellik göstermez. Her türlü iştirak mümkündür.

Hırsızlık Suçunda Şahsi Cezasızlık Nedeni

Şahsi cezasızlık nedeni, kişiye özgü nedenler olup kanun koyucu tarafından kanunda düzenlenmiş ise ilgiliye bahse konu suçtan cezaya hükmedilmeyecektir.

Hırsızlık suçunun, haklarında ayrılık kararı verilmemiş olan eşlerden birinin, Üstsoy ve altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlatlığın, aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin zararına işlenmesi halinde ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmamaktadır. Bu hususta kardeşlerin aynı konutta yaşaması zorunludur. Aksi halde aynı konutta yaşamayan kardeşlerden birinin zararına olarak bu suçun işlenmesi halinde ilgili kardeş hakkında şikayet üzerine verilecek ceza yarısı oranında indirilecek olup, cezayı azaltan şahsi sebeplerden sayılacaktır.

Av. Melek Çiçek

Hırsızlık Suçu Cezası SSS