Yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığının kazanılması hakkında düzenlemeler, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu (TVK) ve bu kanuna göre çıkarılan TVK Uygulama Yönetmeliğinde yer almaktadır.
Bu düzenlemelere göre Türk vatandaşlığı, doğumla ve sonradan olmak üzere iki ana başlıkta kazanılabilmektedir. Doğumla kazanılan vatandaşlık ise, doğum yeri ve soybağı esasına göre belirlenmektedir.
Sonradan kazanılan vatandaşlık ise, yetkili makam kararı, evlat edinilme veya seçme hakkının kullanılması ile mümkündür.
Yetkili Makam Kararıyla Türk Vatandaşlığının Kazanılması Halleri
Makalemizin konusu olan yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığının kazanılması hususu dört başlık halinde mümkün olabilmektedir. Bunlar; Türk vatandaşlığının genel yolla, istisnai yolla, yeniden ve evlenme yoluyla kazanılması halleridir.
1- Türk Vatandaşlığının Genel Olarak Kazanılması
Yetkili makam kararıyla vatandaşlığın kazanılması hallerinden birincisi, Türk vatandaşlığının genel yolla kazanılmasıdır. Bu durum, yönetmeliğin 15. ve 19. Maddeleri arasında düzenlenmiştir.
1.1- Şartları
Yabancının belirli şartları taşıması halinde, İçişleri Bakanlığı kararıyla Türk vatandaşlığı kazanması mümkündür. Yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığının genel yolla kazanılması şartları:
- Ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak.
- Başvuru tarihinden itibaren geriye dönük olarak, 5 yıl süreyle kesintisiz bir şekilde Türkiye’de ikamet etmiş olmak.
- Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini belirli davranışlarıyla göstermek. Örneğin; Türkiye’de taşınmaz mal edinmek, iş kurmak, yatırım yapmak, çalışma iznine tabi olarak bir iş yerinde çalışmak, ticaret ve iş merkezini Türkiye’ye taşımak, Türk vatandaşlıyla evlenmek, eğitimini Türkiye’de tamamlamak, Türk vatandaşlığını kazanmış olan anne, baba, kardeş veya çocuk sahibi olmak.
- Genel sağlık bakımından tehlike arz edecek bir hastalığı olmamak.
- İyi ahlak sahibi olmak, davranışları ile çevresine güven vermek.
- Toplumsal hayata uyum sağlayacak kadar Türkçe konuşabilmek.
- Kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin geçimi sağlayacak düzeyde gelir veya mesleğe sahip olmak.
- Milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak.
2.2- Başvuru İçin Gerekli Belgeler
Vatandaşlığın genel yolla kazanılmasında istenen belgeler şu şekildedir:
- Başvuru dilekçesi
- Pasaport veya benzeri belge
- Doğum belgesi veya nüfus kayıt örneği
- Medeni hal belgesi (evli, boşanmış, dul ise bunlara ilişkin belgeler)
- Varsa Türk vatandaşı birinci veya ikinci derece yakınlarının nüfus kayıt örneği
- Sağlık raporu
- Gelir belgesi
- Kesintisiz 5 yıl ikamet şartının sağlandığını gösteren il emniyet müdürlüğünden alınan belge
- Sürecin sonuçlanmasına kadar geçecek sürede süreli ikamet izin belgesi
- Varsa herhangi bir suçtan kesinleşmiş mahkeme kararı
- Hizmet bedeli makbuzu
Konuya ilişkin daha kapsamlı bilgi alabilmek adına, ”İkamet İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması” başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz.
2- Türk Vatandaşlığının İstisnai Olarak Kazanılması
Belirli şartların oluşması halinde, yukarıda belirtilen şartlar aranmaksızın, yabancının istisnai olarak Türk vatandaşlığı kazanması mümkündür. Türk vatandaşlığının istisnai olarak kazanılması, Cumhurbaşkanlığı kararıyla mümkündür. İstisnai olarak Türk vatandaşlığının kazanılmasında milli güvenlik ve kamu düzeni açısından tehlike arz etmeme koşulu dışındaki şartlar aranmamaktadır. Milli güvenlik ve kamu düzeni açısından tehlike arz edenlerin başvurusu bakanlık tarafından reddedilir.
2.1- İstisnai Olarak Türk Vatandaşlığını Kazanabilecekler
Aşağıda belirtilen şartlardan herhangi birini sağlayan, Türkiye’de çalışmayan ancak Cumhurbaşkanınca belirlenecek kapsam ve tutarda yatırım yapacaklar ile turkuaz kart sahipleri ve bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu, Cumhurbaşkanlığı kararıyla istisnai olarak Türk vatandaşlığını kazanabilir:
- En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında sabit sermaye yatırımı gerçekleştirenler
- En az 400.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarındaki taşınmazı tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koyulmak şartıyla satın alanlar
- En az 50 kişilik istihdam oluşturduğu tespit edilenler
- En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında mevduatı üç yıl tutma şartıyla Türkiye’de faaliyet gösteren bankalara yatıranlar
- En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında Devlet borçlanma araçlarını üç yıl tutmak şartıyla satın alanlar
- En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında gayrimenkul yatırım fonu katılma payı veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payını en az üç yıl elinde tutma şartıyla satın alanlar
- En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında katkı payını, kapsamı Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından belirlenen fonlarda tutma ve üç yıl sistemde kalma şartıyla bireysel emeklilik sistemine yatıranlar.
2.2- Türk Vatandaşlığının İstisnai Olarak Kazanılmasında Gerekli Belgeler
Türk vatandaşlığına geçmek isteyen yabancının, bakanlığın yazılı talimatı üzerine, müracaat makamınca aşağıdaki belgelerden oluşan dosyası oluşturulur:
- Başvuru dilekçesi
- Pasaport veya benzeri belge
- Medeni hal belgesi
- Varsa Türk vatandaşı olan birinci veya ikinci derece yakınlarına ait nüfus kayıt örneği
- Hizmet bedeli makbuzu
Bu konuda kapsamlı bilgi için ”Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kazanılması” başlıklı makalemizi inceleyin.
3- Türk Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması
Yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığının kazanılması hallerinden biri de Türk vatandaşlığının yeniden kazanılmasıdır. Daha önce Türk vatandaşlığını kaybetmiş olanların, tekrar Türk vatandaşlığına geçmek istemeleri halinde süreç kolaylaştırılmak istenmiştir. Yeniden Türk vatandaşlığı kazanmak isteyenlerin bir kısmı için ikamet şartı aranmakta, diğer bir kısmı için ise aranmamaktadır.
3.1- Yeniden Türk Vatandaşlığının Kazanılmasında İkamet Şartı Olmayanlar
Aşağıda belirtilen kişiler, ikamet şartı aranmaksızın, milli güvenlik bakımından engel teşkil edecek bir durumlarının olmaması halinde Bakanlık kararıyla Türk vatandaşlığını kazanabilirler:
- Çıkma izni alarak Türk vatandaşlığından çıkanlar
- Anne veya babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybedenlerden, ergin olduktan sonraki 3 yıl içerinde seçme hakkını kullanmayanlar
- Mülga 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 25 inci maddesinin (a), (ç), (d) ve (e) bentleri uyarınca Türk vatandaşlığını kaybetmiş olan kişiler
- Mülga 28/5/1928 tarihli ve 1312 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununa göre vatandaşlıktan ıskat edilmiş kişiler
3.2- Yeniden Türk Vatandaşlığının Kazanılmasında İkamet Şartı Olanlar
Aşağıda belirtilen kişiler, milli güvenlik bakımından engel teşkil edecek halleri bulunmamak ve Türkiye’de 3 yıl ikamet etmiş olmak şartıyla Türk vatandaşlığını yeniden kazanabilirler.
Türk vatandaşlığını kaybeden aşağıdaki kişiler, Cumhurbaşkanlığı kararı ile Türk Vatandaşlığını Yeniden Kazanabilirler:
- Yabancı bir devletin, Türkiye’nin menfaatlerine uymayan herhangi bir hizmetinde bulunup da bu görevi bırakmaları kendilerine yurt dışında dış temsilcilikler, yurt içinde ise mülki idare amirleri tarafından bildirilmesine rağmen, üç aydan az olmamak üzere verilecek uygun bir süre içerisinde kendi istekleri ile bu görevi bırakmayanlar.
- Türkiye ile savaş halinde bulunan bir devletin her türlü hizmetinde Cumhurbaşkanının izni olmaksızın kendi istekleriyle çalışmaya devam edenler.
- İzin almaksızın yabancı bir devlet hizmetinde gönüllü olarak askerlik yapanlar.
Türk vatandaşlığını kaybeden aşağıdaki kişiler, Bakanlık kararı ile Türk Vatandaşlığını Yeniden Kazanabilirler:
- Ana ya da babadan dolayı soy bağı nedeniyle doğumla Türk vatandaşı olanlardan yabancı ana veya babanın vatandaşlığını doğumla veya sonradan kazananlar.
- Ana ya da babadan dolayı soy bağı nedeniyle Türk vatandaşı olanlardan doğum yeri esasına göre yabancı bir devlet vatandaşlığını kazananlar.
- Evlat edinilme yoluyla Türk vatandaşlığını kazananlar.
- Doğum yeri esasına göre Türk vatandaşı oldukları halde, sonradan yabancı ana veya babasının vatandaşlığını kazananlar.
- Herhangi bir şekilde Türk vatandaşlığını kazanmış ana veya babaya bağlı olarak Türk vatandaşlığını kazananlar.
3.3- Gerekli Belgeler
Türk vatandaşlığının yeniden kazanılmasında aşağıdaki belgelere ihtiyaç duyulmaktadır:
– Başvuru dilekçesi
– Nüfus Kayıt Örneği
– Pasaport veya benzeri belge
– Medeni hal belgesi
– Kişi Türk vatandaşlığını kaybettikten sonra varsa medenî halinde meydana gelen değişikliklere ilişkin belge.
– Evli ise eş ve çocuklarının aile bağını gösteren nüfus kayıt örneği veya benzeri belge.
– Türk vatandaşlığını kaybettikten sonra kişinin kimlik bilgilerinde değişiklik olmuş ise bunu gösteren belge.
– Kanunun 14 üncü maddesi uyarınca Türk vatandaşlığını yeniden kazanmak isteyen kişinin, başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz olarak üç yıl ikamet ettiğine dair il emniyet müdürlüğünden alınan yurda giriş ve çıkış tarihlerini gösteren belge ve başvuru tarihinden ileriye doğru vatandaşlık işlemlerinin sonuçlandırılmasına yetecek süreli ikamet tezkeresi.
– Hizmet bedelinin Maliye veznesine yatırıldığını gösteren makbuz.
4- Türk Vatandaşlığının Evlenme Yoluyla Kazanılması
Yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığının kazanılması hallerinden sonuncusu, Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kazanılması halidir. Bir Türk vatandaşı ile evli olmak, doğrudan vatandaşlık kazandırmaz. Ancak bir Türk vatandaşı ile en az 3 yıldan beri evli olan ve evlilikleri devam eden yabancılar Türk vatandaşlığına başvurabilmektedir. Bu yolla vatandaşlığa başvurabilmek için;
- Aile birliği içinde yaşama,
- Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama,
- Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama,
Şartları aranır.
Başvurudan sonra eşin ölmesi halinde, aile birliği içinde olma şartı ortadan kalkmaktadır. Evliliğin butlanına karar verilmesi halinde, yabancı evlenmede iyiniyetli ise Türk vatandaşlığını muhafaza edebilmektedir.
Bu konuda daha fazla bilgi edinmek için ”Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kazanılması” başlıklı yazımızı inceleyin!!!
Yetkili Makam Kararıyla Türk Vatandaşlığının Kazanılması Konusunda Avukatın Önemi
Yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığının kazanılması uygulamada uzun sürmektedir. Eksik, hatalı belge sunulması veya yanlış bilge ve belgelerle hareket etmek süreci daha da uzatabilmektedir. Hatta kimi zaman bilge ve tecrübe eksikliği sebebiyle başvurular reddedilmektedir. Bu suretle de yabancıların mağdur olması söz konusu olabilmektedir. Bilgi ve tecrübe eksikliğini, bu alanda uzman bir avukatla çalışarak giderebilirsiniz. Bu sayede, hem zamandan tasarruf edebilir hem de basit hatalardan kaynaklanan mağduriyetlerin önüne geçebilirsiniz. Başvuru, gerekli belgeler, harçlar ve şartlara ilişkin teknik ve kapsamlı bilgiye sahip olmak gerekir. Süreçlerin hızlı ve sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için tecrübeli bir avukatla çalışmak yararınıza olacaktır.
Yabancı avukatı İstanbul ve Türkiye genelinde yabancılar hukukuna ilişkin konularda müvekkillerine hukuki destek ve avukatlık hizmeti vermektedir.
Bu tür bilgilendirici içerikler için bizi instagram üzerinden takip edin!
