Türkiye’ye giriş yapmak isteyen yabancılar, muafiyetlerinin var olduğu haller dışında vize almak zorundadır. Vizenin veya vize muafiyetinin Türkiye’de sağladığı kalış süresi, yüz seksen günde doksan günü geçemez. Bu sürelerden daha fazla olacak şekilde Türkiye’de kalmak isteyen yabancıların ikamet izni alması zorunludur. Kısa dönem ikamet izni (oturma izni) almak isteyenler için yol gösterici olması adına bu makalemizi okuyabilirsiniz.
Kısa Dönem İkamet İzni (Oturma İzni) Nedir?
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun öngördüğü altı tane ikamet izin türünden biri de kısa dönem ikamet iznidir. Kısa dönem ikamet izni, ikamet izin türleri arasında en çok başvuru yapılan, başvuru şartları en kolay olan ve talebin olumlu sonuçlanması en yüksek olan izin türüdür.
Kısa Dönem İkamet izni Başvurusu
Kısa dönem ikamet izni başvurusu, yurtdışında konsolosluklara, Türkiye’de ikamet edilecek yerin valiliğine yapılmaktadır. Yurtdışında konsolosluklardan alınan ikamet izinleri, altı ay içinde kullanılmazsa geçersiz hale gelir. Böyle bir durumda, aynı gerekçeyle tekrar başvuruda bulunabilirsiniz. İkamet izin talebinize gerekçe olarak gösterdiğiniz bilgi ve belgeleri konsolosluğa teslim etmeniz gerekir. Konsolosluk başvuruyu görüşleriyle birlikte Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’ne bildirir. Genel müdürlük, evrakların eksiksiz olarak teslim edildiği tarihten itibaren doksan gün içinde karar verir. Konsolosluk kararı usulüne uygun olarak yabancıya tebliğ eder.
Türkiye içinden yapılacak başvurular, doğrudan ikamet edilecek valiliklere yapılabileceği gibi Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün resmi internet sitesinden de yapılabilir. Günümüzde daha pratik olması açısından ağırlıklı olarak internet üzerinden başvuru yapılmaktadır.
Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün resmi internet sitesi olan e-ikamet.goc.gov.tr adresinden, ‘’İlk Kez İkamet İzni Başvurusu Yapıyorum’’ seçeneği tıklanarak başvuru yapılabilmektedir.
Başvuru Formu
Hem valilik, hem de e-ikamet sistemi üzerinden yapılacak başvurularda doldurmanız gereken belgeye ikamet izni başvuru formu denilmektedir. Başvuru formu ön kayıt formu niteliğindedir. Bu başvuru formu doldurulduktan sonra yine e-ikamet sistemi üzerinden ikamet edilecek yerin valiliğinden randevu almak gerekir. Burada valilikten kasıt, İl veya İlçe Göç İdaresi Müdürlüğü’dür. Başvuru formunun çıktısı alınıp imzalanmalıdır. Başvuru formu ve kısa dönem ikamet izni için istenen belgelerle birlikte randevu tarihinde göç idaresinde bulunmak gerekir. Randevu tarihinde gitmemeniz halinde başvuru yapılmamış sayılmaktadır. Başvurular, yabancı tarafından şahsen yapılabileceği gibi avukatı tarafından da yapılabilmektedir.
Gerekli Belgeler
Kanunda sayılan her ikamet türü için göç idaresi, farklı belgeler talep etmektedir. Kısa dönem ikamet izninde talep edilen belgeler şunlardır;
- İkamet İzni Başvuru Formu: Başvuru yabancı tarafından bizzat yapılıyorsa kendisi, avukatı tarafından yapılıyorsa avukatı tarafından imzalanmalıdır.
- Pasaport veya pasaport yerine geçen belgenin fotokopisi: Kimlik bilgileri ve fotoğrafın olduğu sayfa ile giriş çıkış ve vize bilgilerini gösteren işlem görmüş sayfaların fotokopisi sunulmalıdır. Ayrıca pasaportun aslını randevu gününde yanınızda getirmelisiniz.
- Dört adet biyometrik fotoğraf: son altı ay önce çekilmiş, fonu beyan ve ICAO standartlarında olmalı.
- Kalınacak süre boyunca yeterli ve düzenli gelire sahip olunduğunu gösteren belge: Başvuru formunda gelir beyanı yapılır. İdare, gerekli gördüğü halde destekleyici belge talep edebilir.
- İkamet harcı ve kart bedelinin ödendiğine ilişkin makbuzlar
- Sağlık sigortası: İstenen ikamet izin süresini kapsamalı
- Kalınacak Yeri Gösterir Belge: Tapu, kira kontratı, otel kaydı vb.
- İkamet İzni Kalış Nedenine Göre Talep Edilen Belgeler
Kısa Dönem Oturma İzni Kimlere Verilir?
Kısa dönem ikamet izni aşağıdaki yabancı kişilere verilebilir:
- Turizm amaçlı kalacaklar
- Türkiye’de taşınmaz malı bulunanlar
- Türkçe öğrenme kurslarına katılacaklar
- Türkiye’de yükseköğrenimini tamamlayanlardan mezuniyet tarihinden itibaren altı ay içinde müracaat edenler
- Aile ikamet izninden kısa dönem ikamet iznine geçenler
- Ticari bağlantı veya iş kuracaklar
- Kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşımamak kaydıyla tedavi görecekler
- Hizmet içi eğitim programlarına katılacaklar
- Bilimsel araştırma amacıyla gelecekler
- Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu anlaşmalar ya da öğrenci değişim programları çerçevesinde eğitim veya benzeri amaçlarla gelecekler
- Kamu kurumları aracılığıyla Türkiye’de eğitim, araştırma, staj ve kurslara katılacaklar
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları
- Adli veya idari makamların talep veya kararına bağlı olarak Türkiye’de kalması gerekenler
- Türkiye’de çalışmayan ancak Cumhurbaşkanınca belirlenecek kapsam ve tutarda yatırım yapacaklar ile bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu
Kısa Dönem İkamet İzni Şartları
Kısa dönem ikamet izinlerinin verilmesinde aşağıdaki şartlar aranır:
- Türkiye’de kalacağı adres bilgilerini vermek
- Yukarıdaki ‘’Kısa dönem ikamet izni kimlere verilir’’ bölümünde sayılan gerekçelerden biri veya birkaçını ileri sürerek talepte bulunmak ve bu talebiyle ilgili bilgi ve belgeleri ibraz etmek
- İstenilmesi hâlinde, vatandaşı olduğu veya yasal olarak ikamet ettiği ülkenin yetkili makamları tarafından düzenlenmiş adli sicil kaydını gösteren belgeyi sunmak
- Genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun barınma şartlarına sahip olmak
- Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyecek yabancılardan olmamak (YUKK madde 7)
Kısa Dönem İkamet İzni Kaç Yıl İçin Verilir?
Bazı istisnalar olmakla birlikte kısa dönem ikamet izni, her defasında en fazla iki yıl için verilmektedir. Türkçe öğrenme kursuna katılacak olanlar için en fazla iki defa ikamet izni verilebilir. Türkiye’de yükseköğrenimini tamamlayan ve mezuniyet tarihinden itibaren 6 ay içinde kısa dönem ikamet iznine başvuran yabancılar için bir defaya mahsus ve en fazla 1 yıl süreyle ikamet izni verilir. Türkiye’de çalışmayan ancak Cumhurbaşkanınca belirlenecek kapsam ve tutarda yatırım yapacaklar ile bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşlarına verilecek ikamet izinleri en fazla beşer yıllık sürelerle verilebilir.
Oturma İzni Uzatma Başvurusu
Uzatma izin başvuruları valiliklere yapılır. Uzatma başvurusu, ikamet izin süresinin dolmasına altmış gün kalmasından itibaren yapılabilir. Her halde izin süresinin sonuna kadar yapılmalıdır. Göç idaresi, yönetmelik kapsamında izin süresini on güne kadar geçirenlerin başvurularını da değerlendirmeye almaktadır. Uzatma başvurusu yapanlara, başvuru yaptıklarına dair bir belge verilir. Bu belge, uzatma talebi hakkında karar verilene kadar, izin süresi geçmiş olsa bile yabancıya Türkiye’de kalma hakkı verir. Uzatılan sürelerin başlangıç tarihi, önceki iznin bitiş tarihinden itibaren başlar.
Uzatma başvuru e-ikamet sistemi kullanılarak internetten ön başvuruyla da yapılabilir. ‘’İkamet İzni Uzatma Başvurusu Yapmak İstiyorum’’ butonu tıklanarak başvuru formu doldurulur. Göç idaresinden randevu alınır. Formun çıktısı ve istenen evraklarla birlikte randevu tarihinde göç idaresine gidilir.
İkamet İzninin Reddi, İptali veya Uzatılmaması
Kısa dönem ikamet izninin reddedildiği, iptal edildiği veya uzatılmadığı haller şunlardır:
- İkamet izni şartlarından birinin veya birkaçının yerine getirilmemesi veya sonradan ortadan kalkması
- İznin veriliş amacı dışında kullanılması
- Zorunlu haller hariç son 1 yıl içinde toplam 120 günden fazla süreyle yurtdışında kalınması
- Yabancı hakkında geçerli bir sınır dışı veya Türkiye’ye giriş yasağı kararı bulunması
İkamet izninin reddi, iptali veya uzatılmaması kararı, yabancıya veya avukatına usulüne uygun olarak tebliğ edilir. Tebliğde yabancının Türkiye’den çıkış yapması için on gün süre verilir. Karar bir idari işlem niteliğindedir. İdari işlemin iptali için idare mahkemesinde kararın tebliğinden itibaren altmış gün içinde iptal davası açılması gerekir. Yabancıya verilen on gün sürenin sonunda göç idaresi, sınır dışı etme kararı verecektir. Bu karar sebebiyle mağduriyet yaşamamak için, idare mahkemesinde açılacak davada yürütmenin durdurulması talep edilmelidir.
Bu tür bilgilendirici içerikler için bizi instagram üzerinden takip edebilirsiniz.
