Yabancılar hukukunun önemli konularından biri de idari gözetim kararı ve idari gözetim kararına itiraz konularıdır. İdari gözetim kararı, seyahat ve yerleşme özgürlüğünü kısıtlayıcı niteliğe sahip, idari bir işlemdir. Herhangi bir suç işlememiş olmasına rağmen kişinin özgürlüğüne müdahale söz konusudur. Bu durum idari gözetim kararının Anayasaya, kanunlara ve uluslararası sözleşmelere uygun olmasını gerektirir. Yabancının, hukuka aykırı olarak idari gözetim kararıyla özgürlüğünün kısıtlanması, masum bir kişiye ceza vermek anlamına gelir. İdarenin temel hak ve özgürlükleri, hukuka aykırı bir şekilde kısıtlaması, hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmaz. Kişinin yabancı olması, keyfi uygulamalarla hakkının ihlalini meşru hale getirmez.
İdari Gözetim Nedir, İdari Gözetim Kararını Kim Verir?
Öncelikle idari gözetim nedir, sorusunun cevabıyla başlayalım. İdari gözetim, hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancılardan, YUKK’un 57. Maddesinde sayılanlara uygulanan idari işlemdir. İdare, hakkında sınır dışı kararı verilen yabancıları, sınır dışı işlemleri gerçekleşene kadar geri gönderme merkezlerinde tutmaktadır. Ayrıca Deport Edilen Yabancı Nasıl Geri Gelebilir? başlıklı makalemiz de ilginizi çekebilir.
İdari gözetim kararı, Uluslararası Koruma başvurusunda bulunanlar hakkında da uygulanabilen bir uygulamadır. Ancak bu yazımızda biz, sınır dışı kararı alınan yabancılar hakkında uygulanan idari gözetim işlemi hakkında bilgilendirme yapmaktayız. İdari gözetim kararı vermeye yetkili makam, yabancı hakkında işlem yapan ilin valiliğidir. Valilikler sınır dışı ve idari gözetim kararlarını almak üzere İl Göç İdaresi Müdürlerini yetkilendirmektedir.
İdari Gözetim Sebepleri
İdari gözetim sebepleri, 6458 Sayılı Yabancılar Ve Uluslararası Koruma Kanununun 57. Maddesinde yer alır. Buna göre, hakkında sınır dışı kararı olan yabancılardan,
- Kaçma ve kaybolma riski bulunan,
- Türkiye’ye giriş veya çıkış kurallarını ihlal eden,
- Sahte ya da asılsız belge kullanan,
- Kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın Türkiye’den çıkmaları için tanınan sürede çıkmayan,
- Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar
için valilik idari gözetim kararı alır. Bu yabancıları, yakalamayı yapan kolluk birimi kırk sekiz saat içinde geri gönderme merkezlerine götürür.
İdari Gözetim Süresi
Yabancıların Geri Gönderme Merkezlerinde idari gözetim altında tutulma süresi altı ayı geçemez. Göç İdaresi bu süreyi, şartları oluşması halinde altı ay daha uzatabilir. Yani sınır dışı edilmek üzere idari gözetim süresi, en fazla 12 aydır. Valilik, idari gözetimin zorunlu olup olmadığını her ay değerlendirir. İdari gözetimin zorunlu olmadığı hallerde yabancıyı derhal serbest bırakır. İdari gözetime ilişkin kararı yabancıya, temsilcisine ya da avukatına tebliğ etmemek, hukuka aykırılık sebebidir.
İdari Gözetim Kararına İtiraz Yetkili Mahkeme
İdari gözetim kararına karşı itirazda, Sulh Ceza Hâkimliği yetkilidir. İtiraz için herhangi bir süre kısıtlaması yoktur. Sulh ceza hakimliği itirazın değerlendirilmesini 5 gün içerisinde sonuçlandırır. Sulh ceza hakimliğinin kararı kesindir. Ancak idari gözetim şartlarının değiştiği veya ortadan kalktığı iddiasıyla yeniden sulh ceza hakimliğine başvurabilirsiniz. İdari gözetim kararına itiraz için başvuru yapılması idari gözetimi durdurmaz.
İdari Gözetim Kararına İtiraz, İdari Gözetimin İptali ve Sona Ermesi
İdare mahkemesi sınır dışı kararını iptal ederse idari gözetim kararı da sona erecektir. Göç idaresi, yabancının ülkemizde yasal kalışıyla ilgili gerekli çalışmalar yapacaktır.
Sulh ceza hakimlikleri de idari gözetimin sonlandırılmasına ve yabancının salıverilmesine karar verebilmektedir.
Aynı zamanda İl Göç İdaresi de her ay düzenli olarak değerlendirmede bulunur. İdari gözetimin zaruri olmadığı hallerde yabancının salıverilmesine karar verebilmektedir.
Yine idari gözetimin azami süresi olan 12 ayın dolmasıyla, Göç İdaresi salıverilmesine karar verecektir.
Yabancılar hukuku alanında tecrübeli, teknik detaylara hakim bir avukatla çalışmak, size fayda sağlayacaktır. Tecrübeli bir avukat, sınır dışı ve idari gözetim kararlarının mahkemeler tarafından iptalini sağlayabilir. Yabancılar için gerek sınır dışı kararının iptali gerekse de idari gözetimin kalkması hayati derecede önemlidir. Çünkü çalışma hayatlarını, aile hayatlarını, seyahat ve yerleşme özgürlüklerini önemli derecede kısıtlayan engeller söz konusudur. Bu nedenle tecrübeli bir yabancılar hukuku avukatıyla çalışmanızı öneririz.
İdari Gözetim Kararına İtiraz ve İdari Gözetim Yerine Uygulanacak Alternatif Yükümlülükler
Hakkında sınır dışı etme kararı olan yabancılar hakkında tek seçenek idari gözetim değildir. İdari gözetimin kişi özgürlüğünü önemli derecede kısıtlaması sebebiyle Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda idari gözetime alternatif yükümlülükler bulunmaktadır. Yine burada da tecrübeli bir avukatla çalışmak yabancının yararına olacaktır. Avukatın yapacağı girişimler neticesinde idari gözetim kararı alternatif yükümlülüklere dönebilir. Bu sayede yabancı özgürlüğüne kavuşmuş olur. İl Göç İdaresi, İdari gözetim kararı yerine aşağıdaki alternatif yükümlülüklere karar verebilir:
- Belirli adreste ikamet etme
- Bildirimde bulunma
- Aile temelli geri dönüş
- Geri dönüş danışmanlığı
- Kamu yararına hizmetlerde gönüllülük esasıyla görev alma
- Teminat
- Elektronik izleme
Bu tür bilgilendirici içerikler için bizi instagram üzerinden takip edebilirsiniz.
