İftira Suçu (TCK M.267)

İftira Suçu Türk ceza kanununun ‘’Millete ve Devlete Karşı Suçlar ve Son Hükümler’’ kısmının İkinci Bölümü olan ‘’Adliyeye Karşı Suçlar’’ bölümünde düzenlenmektedir. İftira suçuna maruz kaldıysanız ve bununla ilgili olarak hukuki mücadele başlatmak istiyorsanız, ceza avukatı ile görüşmeniz sizler için faydalı olacaktır.

İftira Suçu Türk Ceza Kanunu M.267

Madde 267- (1) Yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunarak ya da basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Fiilin maddî eser ve delillerini uydurarak iftirada bulunulması halinde, ceza yarı oranında artırılır.

(3) Yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş mağdurun aleyhine olarak bu fiil nedeniyle gözaltına alma ve tutuklama dışında başka bir koruma tedbiri uygulanmışsa, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.

(4) Yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olan mağdurun bu fiil nedeniyle gözaltına alınması veya tutuklanması halinde; iftira eden, ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçuna ilişkin hükümlere göre dolaylı fail olarak sorumlu tutulur.

(5) Mağdurun ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis cezasına mahkûmiyeti halinde, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezasına; hükmolunur.

(6) Mağdurun mahkûm olduğu hapis cezasının infazına başlanmış ise, beşinci fıkraya göre verilecek ceza yarısı kadar artırılır.

(8) İftira suçundan dolayı dava zamanaşımı, mağdurun fiili işlemediğinin sabit olduğu tarihten başlar.

(9) Basın ve yayın yoluyla işlenen iftira suçundan dolayı verilen mahkûmiyet kararı, aynı veya eşdeğerde basın ve yayın organıyla ilan olunur. İlan masrafı, hükümlüden tahsil edilir.

İftira Suçunun Unsurları

Bir kimse için hakkında soruşturma, kovuşturma veya idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için hukuka aykırı bir fiil isnat edilmesiyle iftira suçu işlenmiş sayılır. İsnat, bir düşünceyi, bir konuyu bir kişi veya sebebe dayandırma, yükleme, atfetme anlamına gelmektedir. İftira suçunun konusu hukuka aykırı fiildir. Ancak iftira suçunun oluşabilmesi için hukuka aykırı fiilin suç oluşturması şart değildir. Disiplin yaptırımı veya başka yaptırımlar gerektiren fiiller de iftira suçunun konusunu oluşturur.

İftira suçunun gerçekleşebilmesi için hukuka aykırı fiil isnadının yetkili makamlara, ihbar veya şikayet yoluyla ya da basın ve yayın yoluyla yapılması gerekir. Öte yandan başlamış olan hukuk veya ceza yargılaması sürecinde davanın tarafı, sanık veya tanık konumundaki kişiler de yargı makamına sunmuş oldukları beyanlarla iftira suçunu işleyebilirler.

Basın ve yayın yolu ile bir kişiye hukuka aykırı fiil isnat edilmesi halinde hakaret suçu oluşur. Gazete veya diğer kitle iletişim araçları, ileti araçları ve sosyal medyada yayın yapılması suretiyle bir kişiye suç isnadında bulunulması halinde iftira suçu işlenmiş kabul edilir.  Çünkü Cumhuriyet Savcıları, kamu adına re’sen (kendiliğinden) soruşturulabilen suçlarla ilgili olarak yayınlanan haberleri ve paylaşımları ihbar kabul ederek soruşturma başlatabilmektedirler.

Bir kişinin hiç işlemediği bir suçu işlemiş gibi isnatta bulunmak ya da kişi bir suç işlemiştir ancak bu suça ilişkin ihbar ve şikâyette bulunan, fiile, suç olarak niteliğini değiştirecek bazı eklemelerde bulunması iftira suçunu oluşturur.

İsnadın belli veya belirlenebilir bir kişiye yönelik olması gerekir. Kişinin kimliği açıkça belirtilmese de yapılacak araştırma neticesinde belirlenebilir olması yeterlidir.

İftira suçunun işlenebilmesi için, ihbar veya şikâyette bulunanın, kişinin bu suçu işlemediğini bilmesi gerekir. Ayrıca kendisine hukuka aykırı fiil isnat edilen kişi hakkında soruşturma, kovuşturma veya idari yaptırım uygulanmasını sağlamak amacıyla hareket etmiş olmalıdır. Dolayısıyla iftira suçu doğrudan kastla işlenebilen bir suçtur. Olası kast veya taksirle işlenemez.

İftira Suçunun Cezası

Yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunarak ya da basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat eden kişi, 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu hal suçun basit halini oluşturmaktadır.

İftira suçu bakımından suçun nitelikli halleri bulunmaktadır ve bu haller daha fazla cezayı gerektirir.

1. Fiilin maddi eser ve delilleri uydurarak işlenilmesi halinde ceza yarı oranında arttırılır. (267/2)
2. Yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat veya kovuşturma kararı verilmiş mağdura gözaltına alınma veya tutuklama dışında başka bir koruma tedbiri uygulanması halinde ceza yarı oranında arttırılır. (267/3)
3. Hakkında beraat veya kovuşturma kararı verilen mağdurun bu fiil nedeniyle gözaltına alınması veya tutuklanması iftira eden, ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçuna ilişkin hükümlere göre dolaylı fail olarak sorumlu tutulur. (267/4)
4. İftira nedeniyle mağdurun müebbet veya ağırlaştırılmış müebbet hapse mahkum edilmesi halinde iftira eden hakkıdna yirmi yıldan, otuz yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. (267/5)
5. Mağdurun hapis infazına başlanılması halinde beşinci fıkraya göre verilecek ceza yarısı oranında arttırılır. (267/6)

İftira Suçu Davası

İftira suçu, kişinin haksız ve hukuka aykırı bir eylem işlemediğini bildiği halde işlemiş gibi adli ve idari mercilere bildirilmesi halinde gerçekleşmektedir.

İftira suçu şikayete tabi olmayıp Cumhuriyet Savcılığı tarafından re’sen soruşturulur. İftira suçu davasında görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir. Ceza yargılaması savcılık aşaması ile başlar. İftira suçunun mağduru olan kişi üzerine atılı fiillerin aksini ispatlamak noktasında deliller sunarak ceza yargılaması neticesinde suçsuzluğunu ispatlamalıdır. Bu konuda bir ceza avukatı ile görüşmekte fayda vardır.

İftira Suçu Sonrasında Tazminat Davası

Tazminat davası, kişinin uğramış olduğu haksızlığa karşı maddi ve manevi zararının tazmini için açılan davadır. Manevi zarar kişisel değerlere yapılan saldırı sonucu ortaya çıkmaktadır. Maddi zarar ise bir kişinin malvarlığında isteği dışında meydana gelen azalmayı ifade eder. İftira suçu neticesinde mağdurun yaşamış olduğu maddi ve manevi zarar neticesinde Asliye Hukuk Mahkemelerinde ayrıca tazminat davası açılabilmektedir.

Namusa İftira

Türk Ceza Kanunu madde 267 uyarınca yetkili makamlara ihbar veya şikâyette bulunarak ya da basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Namusa iftira konusu ile anlaşılan cinsel ilişki/zina ise zina Türk Ceza Kanunu’nda suç olarak kabul edilmemektedir.  İftira suçunun oluşabilmesi için ise işlemediğini bildiği halde mağdurun hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasına ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamaya yönelik bir fiili işlediğini ihbar ve şikâyette bulunmak gerekir. Zina bir suç olmadığı için soruşturma ve kovuşturma veya idari bir yaptırım uygulanmasını gerektirecek bir husus doğmamaktadır.

Ancak her olay kendi içerisinde değerlendirilir. Namus sözlük anlamı itibariyle, toplum içinde onur ve ahlak kurallarına sıkı sıkıya bağlılık, doğruluk, dürüstlük ve erdemlilik anlamına gelmektedir.

Doğruluk, dürüstlük ve erdemlilik kavramları olaya göre farklı değerlendirilir. Örneğin bir kimsenin yapmadığı halde hırsızlık suçunu işlediğini ihbar etmek de iftira suçunu teşkil etmektedir. Suç, içerik bakımından onur ve ahlak kurallarına aykırılık ihtiva eder. O halde mağdur hakkında yetkili makamlara ihbar ve şikayette bulunarak hakkında yargılama yapılması ve sonucunda yaptırım uygulanması amacıyla hukuka aykırı isnat edilen fiil namusa iftira olarak da değerlendirilebilir.

Av. Melek Çiçek

İftira Suçu SSS