İlamlı İcra Nedir? Takibi Nasıl Yapılır?

İlamlı icra takibi, mahkeme kararının gereğinin yerine getirilmesi için icra dairesine başvurulan takip yoludur. Bu takip yolunda, mahkemeden lehine ilam alan kişi, icra dairesinden ilama dayanarak hakkının alınmasını talep eder.

Konusu para ve teminat alacağı dışında bir hak veya alacak için muhakkak önce mahkemede dava açılmalı, alınan ilamdan sonra ilamlı icra takibi yapılmalıdır. Konusu para veya teminat alacağı olan haklar içinse alacaklı, dilerse ilamsız icra yoluyla hakkını arayabilir, dilerse de mahkemeden ilam alarak takibe koyabilir. İcra hukuku kapsamına giren uyuşmazlıklarınızla ilgili icra avukatı ile görüşerek profesyonel hukuki destek almanız faydalı olacaktır.

İlamlı İcra Nedir?

İlamlı icra yoluyla takip yapmak isteyen alacaklı, öncelikle mahkemeye başvurmalı, uyuşmazlık konusunda yargılama yapılmalı ve lehine bir ilam elde ettikten sonra icra dairesine başvurarak ilamın icrasını talep etmelidir. Bu takip türünde, borçlunun itirazı takibi durdurmaz. Borçlu, itfa veya imhal itirazlarını yani borcun olmadığına veya muaccel olmadığına ilişkin itirazlarını, yetkili mercilerce resen yapılmış veya usulüne göre onaylanmış ya da icra dairesinde veya mahkemede ikrar olunmuş senetle ispat edebilir.

İlamlı İcra İtiraz

İlamlı icra takibine itiraz, takibi durdurmaz. Borçlunun 7 gün içerisinde ödeme yapmaması halinde, alacaklının talebiyle borçlunun malları haczedilebilir. İlamlı icra takibinde borçluya icra emri tebliğ edilir. Belirli koşulların varlığı halinde icranın durdurulması veya icranın geri bırakılması yollarına başvurulabilmekle birlikte yalnızca icraya itiraz edilmek suretiyle takip durmaz.

İlamlı İcra İtiraz Süresi

İlamlı icraya itiraz süresi diye bir husus söz konusu değildir. İlamlı icrada itiraz süresi değil, ödeme süresi vardır ve bu süre, icra emrinin borçluya tebliğinden itibaren 7 gündür.

İlamlı İcra Kesinleşme Süresi

İlamlı icra takibin kesinleşme süresi 7 gündür. Bu süre icra emrinin borçluya tebliğ edildiği tarihten itibaren başlar. 7 günün sonunda takip kesinleşir ve alacaklı, borçlunun mallarını haczettirebilir; icra emrine itiraz, takibi durdurmaz.

İlamlı Takibin Şartları Nelerdir?

İlamlı takibe girişilebilmesi için aşağıdaki şartların varlığı aranır.

1- İlam veya İlam Niteliğinde Bir Belge Olmalı

İlamlı icra takibi yapılabilmesinin ilk şartı, alacaklının takibe dayanak olarak ilam veya ilam niteliğinde bir belgeyi göstermesi gerekliliğidir.

İlam Nedir?

İlam, ilk derece mahkeme kararının mühürlü örneğidir. İlamlı takibe konu ilamın, hakimin davadan el çekmesi sonucunu doğuran esasa ilişkin son karar olması gerekir. Kural olarak usule ilişkin kararlar ve ara kararlar ilamlı icra takibine konulamaz.

İlamlı takibe konu kararlar şunlardır:

• Hukuk mahkemelerinden alınmış ilamlar
• Ceza mahkemesi ilamlarının tazminata ve yargılama giderlerine ilişkin kısımları
• Duruşmalı Yargıtay incelemesinde vekalet ücreti alacağına ilişkin Yargıtay kararı
• İdari yargının edim hükmü içeren ilamları
• Sayıştay ilamları
• Hakem kararları
• Tenfiz kararı verilmiş yabancı mahkeme ve hakem kararları

İlam Niteliğinde Belgeler Nelerdir?

İlam niteliğinde belgeler, bir mahkeme tarafından verilmemesine rağmen takip hukukunda adeta bir mahkeme kararıymış gibi sonuç doğuran belgelerdir. Bir belgenin ilam niteliğinde olup olmadığı ancak kanunla belirlenir.

İcra ve İflas Kanunu madde 38 ve özel kanunlarca ilam niteliğinde sayılan belgeler aşağıdaki gibidir:

• Mahkeme huzurunda yapılan sulhler
• Mahkeme huzurunda yapılan kabuller
• Kayıtsız, şartsız para borcunu ikrarını içeren düzenleme biçimindeki noter senetleri
• İstinaf ve temyiz kefaletnameleri
• İcra dairesindeki kefaletler
• Avukatlar ile müvekkilleri tarafından birlikte imzalanan uzlaşma tutanakları
• İcra edilebilirlik şerhi ve eda hükmü içeren arabuluculuk anlaşma belgesi
• Uzlaşmaya tabi suçlarda uzlaşma belgesi
• Tüketici hakem heyeti kararları
• Baroların ve Türkiye Noterler Birliği Disiplin Kurulu’nun para cezasına ve giderlerin ödenmesine ilişkin kararları
• Mühendis ve mimar odalarının verdiği aidat ve para cezalarına yönelik kararlar
• Kamu kurumları arasındaki uyuşmazlıklarda hakem kararları

2- İlam veya İlam Niteliğindeki Belge Edim Hükmü İçermeli

İlamın ilamlı icraya dayanak teşkil edebilmesi için edim hükmü içermesi gerekir. Yani bir şeyi verme, yapma ya da yapmama şeklinde hüküm içermelidir. Tespit hükmü içeren ilamlar, ilamlı icraya konu edilemez. Takibe konu edilen ilam, edim hükmü içermiyorsa şikayet üzerine ilamlı icra takibi iptal edilir.

3- İlamlı İcra Edilebilmesi İçin Kesinleşmesi Gereken İlamlar Kesinleşmiş Olmalı

Mahkeme hükmünün ilamlı icraya konulabilmesi için kural olarak kesinleşmesi gerekmez. Hüküm kesinleşmemiş olsa bile alacaklı, ilgili ilamı icraya koyabilir. İstinaf veya temyiz yoluna başvurulmuş olması da kural olarak ilamın icrasını durdurmaz. Ancak bazı ilamların kesinleşmeden icraya konulması, giderilmesi güç sakıncaları ortaya çıkarabilir. Örneğin, taşınmaza ilişkin bir hüküm kesinleşmeden icraya konursa tapu sicilinde değişiklik yapılması gerekecektir. Daha sonra tapu siciline itibar ederek taşınmazı iyiniyetli bir şekilde edinen üçüncü kişi, kanun yoluna başvurularak önceki ilamın kaldırılması veya değiştirilmesi durumunda mağdur olabilecektir.

İcra Edilebilmesi İçin Kesinleşmesi Gereken Kararlar Nelerdir?

Hukukumuzda bazı ilamların icra edilebilmesi için kesinleşmesi zorunludur. Aşağıdaki kararlar kesinleşmeden icraya konamaz:

• Taşınmaza ve üzerindeki ayni haklara ilişkin hükümler
• Kişiler hukukuna yönelik hükümler
• Aile hukukuna ilişkin hükümler
• Menfi Tespit Davasında verilen hükümler
• Yabancı mahkeme kararlarının tenfizine ilişkin hükümler
• Kira parasının tespitine ilişkin ilamlar
• Ceza mahkemelerinin mahkumiyet hükümleri
• Koruma tedbirleri nedeniyle tazminata ilişkin hükümler
• İstihkak iddiasının kabulüne ilişkin hükümler

Bir ilamın kesinleşmeden icra edilememesi, ilamın ferisi niteliğinde olan yargılama giderleri, vekalet ücreti ve o ilamın içerisinde hükmedilmiş ve asıl hükmün kesinleşmesine bağlı olan tazminatlar bakımından da geçerlidir. Yani ilamın takibe konulabilmesi için kesinleşmesi gerekiyorsa, bu kalemler de ilam kesinleşmeden icraya konulamaz.

4- İlamlı İcra Takibinden Önce İdareye Başvuru Zorunluluğu

Hukukumuzda bazı ilamların icra edilebilmesi için ilamlı icra takibinden önce idareye başvuru zorunluluğu vardır. İdari yargının, konusu belli bir tutar paranın ödenmesini gerektiren ilamları doğrudan icra edilemez. Öncelikle borçlu idareye başvurulması zorunludur. İdareye başvurulması üzerine ödeme süresi içerisinde ödeme yapılmaması halinde icra dairesinde ilamlı takip yapılabilir. Alacaklı, icra takibine girişmeden önce usulüne uygun bir şekilde idareye başvuruda bulunmamışsa, şikayet üzerine takibin iptaline karar verilir. İdareye başvurulmadığına yönelik şikayet, süreye tabi değildir.

İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28/2 maddesine göre, konusu belli bir tutar paranın ödenmesini gerektiren davalarda hükmedilen tutar ile her türlü davalarda hükmedilen vekalet ücreti ve yargılama giderleri, davacı veya vekilinin davalı idareye yazılı şekilde bildireceği banka hesap numarasına, bu bildirim tarihinden itibaren yatırılır. Kararın idareye tebliğinden başlayarak 30 gün içerisinde ödeme yapılmaması durumunda, genel hükümlere göre ilamlı icraya başvurulabilir.

İlamlı İcra Takibinden Önce İdareye Başvuru Zorunluluğu bir takip şartıdır ve yalnızca idari yargıda verilen ilamlar için verilen ilamlar için geçerlidir.

SGK‘nın taraf olduğu her türlü davalarda, Kurum aleyhine hükmedilen asıl alacak, yargılama giderleri ve vekalet ücretleri, alacaklı veya vekilinin Kuruma ödemeye dayanak makbuz ve belgelerle birlikte yazılı şekilde yapacağı başvuru üzerine bildireceği banka hesap numarasına, başvuru tarihinden itibaren 30 gün içerisinde ödenir. Bu süre geçmeden kurum aleyhine cebri icra yoluna başvurulamaz.

Kamulaştırma Kanunu ek madde 4/1’e göre, mahkemelerce hükmedilen bedel, tazminat, vekalet ücreti ve yargılama giderleri, davacının veya vekilinin davalı idareye yazılı şekilde bildireceği banka hesap numarasına, bu bildirim tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yatırılır.

Ceza Muhakemesi Kanunu madde 142/10’a göre, koruma tedbirleri nedeniyle tazminata ilişkin mahkeme kararları, kesinleşmeden ve idari başvuru süreci tamamlanmadan icra takibine konulamaz.

İlamlı İcra Takibi Nasıl Yapılır?

Alacaklı, elindeki ilamı icra dairesine vererek takip talebinde bulunur. Takip talebinde;

• Alacaklının kimlik, adres ve banka hesap bilgileri,
• Borçlu bilgileri,
• İlam bilgileri,
• Takip yollarının hangisinin seçildiği,
• İmza

içermelidir. Takip, ilamın ve takip talebinin icra dairesine verilmesiyle başlar. İlam veya ilam niteliğinde belge icra dairesine verilince icra müdürü, takip talebine ve ilama uygun bir icra emri düzenleyerek borçluya tebliğ eder. İlam veya ilam niteliğinde belge icra dairesine verilmeden icra emri gönderilmez. İlamlı takipte ödeme emri değil, icra emri gönderilir.

İlamlı Takip Yetkili İcra Dairesi

İlamlı icrada yetkili icra dairesinin belirlenmesi alacaklının seçimiyle olur. İlamların icrası her icra dairesinden istenebilir. Yani elinde ilam veya ilam niteliğinde bir belge olan alacaklı, Türkiye’deki herhangi icra dairesinden ilamlı takip başlatabilir.

İlamlı İcra Masraf Hesaplama

İlamlı icra takibinde peşin harç alınmaz, yalnızca başvurma harcı alınır. 2024 yılı yargı tarifesine göre, icraya başvurma harcı 427,60 TL’dir. Aynı zamanda icra emrinin borçluya tebliği için posta gideri yatırılması gerekir. PTT ücret tarifesine göre, normal tebligat ücreti 2024 yılı için 120 TL’dir. Alacaklı kendisini vekille temsil ettiriyorsa, vekalet pulu ücreti 2024 yılı için 96 TL’dir. İcra dosyasına sunulacak vekalet sureti için vekalet suret harcı ise 60,80 TL’dir.

Konu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular