Tehiri İcra

Tehiri icra, ilamlı icra takibinde borçlunun, takip dayanağı ilamı tehiri icra talepli istinafa veya temyize götürmesi üzerine, belirli şartların varlığı halinde, icra işlemlerinin mahkeme kararıyla olduğu yerde durdurulması, icra işleminde sonra aşamaya geçilmemesini ifade eder. Tehiri icra, icranın durdurulması olarak da bilinir. Konuyla ilgili olarak icra avukatı ile görüşmeniz sizler için daha sağlıklı olacaktır.

Tehiri İcra Ne Demek?

Kural olarak, bir hükme karşı kanun yoluna başvurulması ilamın icrasını durdurmaz. Bir yandan icra işlemleri devam ederken diğer yandan kanun yolu süreci işler. Elbette bu husus, kesinleşmeden icraya konulamayacak ilamlar için geçerli değildir.

Şayet ilama karşı kanun yoluna başvuran borçlu, ilamın icrasını durdurmak istiyorsa, teminat karşılığında takibin yapıldığı yerdeki icra mahkemesinden tehiri icra yani icranın durdurulması kararı almalıdır.

Tehiri İcra Nedir? Şartları Nelerdir?

Tehiri icra, ilama karşı kanun yoluna başvuran borçlunun, teminat göstermek suretiyle icra mahkemesinden kanun yolu sürecinin sonuna kadar icranın durdurulmasını istemesi ve buna yönelik icra mahkemesi kararını icra dairesine sunmasıyla icranın durdurulmasıdır. Tehiri icra için gerekli şartlar şu şekildedir:

1- İlama Dayanan Bir İcra Takibi Başlatılmış Olmalı

İcranın durdurulması yoluna başvurulabilmesi için yalnızca ilama dayanak bir belgeyle ilamlı icra takibi başlatılmış olmalıdır. İlam, mahkemelerce verilen son hükmün mühürlü örneğidir. Ara kararlar veya geçici hukuki koruma kararları ilam değildir. Bu kararlarla icranın durdurulmasının talep edilmesi mümkün değildir.

İlam niteliğindeki belgelerle ilamlı icra takibi yapılması halinde, tehiri icra yoluna gidilemez. Yalnızca mahkeme ilamı ile takip yapılması halinde icranın durdurulması talep edilebilir.

2- İlam Henüz Kesinleşmemiş Olmalı ve İcra Edilebilmesi İçin Kesinleşmesi Gerekmemeli

Tehiri icra talep edebilmek için takip konusu ilamın henüz kesinleşmemiş olması ve kesinleşmeden icra edilebilir olması gerekir. İlam kesinleştikten sonra bu yola başvurulamaz. İcra edilebilmesi için kesinleşmesi gereken ilamlarda zaten ilam kesinleşmeden ilamlı takip yoluna gidilemez, gidilse dahi şikayetle takibin iptali sağlanabilir.

İcra mahkemesi kararları, maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmediğinden ilamlı takibe konu olmaz. İcra mahkemesi kararlarına karşı kanun yoluna başvurulması sürecinde tehiri icra yolu işletilemez.

Nafaka verilmesine yönelik bir hükme karşı kanun yoluna başvurulması hükmün icrasını durdurmaz, üst derece mahkemesi de nafaka ilamının icrasının durdurulmasına karar veremez.

3- İlama Karşı Kanun Yoluna Başvurulmuş Olmalı

İcranın durdurulması kararı alınabilmesi için ilk derece mahkemesi kararının istinaf veya temyiz kanun yoluna götürülmüş olması gerekir. Karara karşı tehiri icra talepli istinafa başvurulmamışsa icranın durdurulması talep edilemez. Bu sebeple süresi içerisinde kanun yoluna başvurulmuş olması gerekir. İlk derece mahkeme kararına karşı istinaf yolu kapalıysa tehiri icraya başvurulamaz.

Tehiri icra için ilk derece mahkemesinin kararına karşı kanun yoluna başvurulması yeterli değildir, aynı zamanda bu başvurunun belgelenmesi gerekir. Kanun yoluna başvurulduğuna ilişkin mahkemeden alınacak derkenarın icra müdürlüğüne sunulması gerekir.

4- Tehiri İcra Talep Edilmeli

Tehiri icra için borçlunun bu yönde bir talebi olmalıdır. Dilekçede icra işlemlerinin durdurulmasına yönelik bir talep olmadığı takdirde icra mahkemesi kendiliğinden bu kararı veremez.

5- İcra Müdürlüğünden Süre Alınmış Olmalı

Borçlu, icra müdürlüğüne başvurarak tehiri icra hakkında bir karar getirilinceye kadar kendisine uygun bir süre verilmesini talep etmelidir. Süre belgesi (mehil vesikası) verme yetkisi icra müdürüne aittir. İlamlı icra takibi, bu süre alınmaksızın ihtiyati tedbir yoluyla durdurulamaz.

Nafaka hükümleri konusunda mehil vesikası verilemez. İcra ve İflas Kanunu’nda mehil vesikası başvurusu yapılması için belirli bir hak düşürücü süre öngörülmemiştir. Dolayısıyla takibin her aşamasında tehiri icra başvurusunda bulunulabilir. Yargıtay da yasal şartlar yerine getirildiği sürece borçlunun, icra emrinde yazan 7 günlük süreye bağlı olmaksızın takibin her aşamasında icra müdürlüğünden süre isteyebileceği, icranın durdurulması kararı getirerek takibin durmasını sağlayabileceği görüşündedir.

İcra müdürü, yasal koşullar sağlandığı takdirde borçluya süre vermek zorundadır.

Mehil Vesikası Nedir?

Mehil vesikası, diğer adıyla süre belgesi, icranın durdurulması kararı getirmesi için borçluya verilen süreyi gösteren belgedir. İcra müdürü, teminat koşulunun yerine getirildiğini tespit ettikten sonra borçluya, takibin yapıldığı yer icra mahkemesinden icranın durdurulması kararı getirmesi için uygun bir süre verir. Mehil vesikası bu süreyi gösteren belgedir.

Ek Mehil Vesikası Nedir?

Bazı durumlarda, borçluya icranın durdurulması kararı getirmesi için verilen süre yeterli gelmeyebilir. Zorunluluk halinde bu süre icra müdürü tarafından uzatılabilir. Ek süre verildiğini gösteren belgeye de ek mehil vesikası denir. Ek mehil vesikası verilmesi şartları:

• Daha önce verilen süre dolmadan talepte bulunulmalı,
• Zorunluluk hali borçlunun kendi kusurundan kaynaklanmamış olmalıdır.

Ek mehil istenmemişse ve süre dolmasına rağmen borçlu, icranın durdurulması kararı getirmemişse takibe devam edilir.

6- Tehiri İcra İçin Teminat Gösterilmeli

Kural olarak icranın durdurulması için borçlunun teminat göstermesi gerekir. İlama karşı kanun yoluna başvuran borçluya, icranın durdurulması kararı getirmek üzere icra müdürü tarafından uygun bir süre verilebilmesi için borçlunun teminat göstermesi ön koşuldur.

Borçlunun ilama göre para ve eşyayı karşılayacak şekilde malları haczedilmişse teminat gösterilmesine gerek yoktur, yalnızca icra müdürü borçluya süre verir. Borçlu, icranın durdurulmasını talep ediyorsa, alacağa yetecek miktarda malının haczedilmesini icra mahkemesinden kendisi de talep edebilir.

Teminat Türleri

İcranın durdurulması için gösterilebilen teminat türleri İcra ve İflas Kanunu’nun 36. maddesinde sınırlı sayı ilkesine göre sayılmıştır. Burada sayılanlardan başkaca bir teminat gösterilmesi mümkün değildir. Şayet borçlunun ilamda hükmedilen para veya eşyayı karşılayacak kadar malı haczedilmişse teminat şartı gerekmez. Teminat türleri şunlardır:

İlam konusu para veya eşyayı karşılayacak miktarda,

• Taşınır Rehni
• Tehiri icrada gayrimenkul teminatı ( taşınmaz rehni)
• Esham (hisse senetleri)
• Tahvilat ( tahvil bonoları)
• Banka teminat mektubu

Teminat olarak gösterilen şey taşınmaz ise, tehiri icrada gayrimenkul teminatının icra mahkemesi tarafından kabul edilmesi üzerine, gayrimenkul üzerinde alacaklı yararına taşınmaz rehni (ipotek) kurulması gerekir.

Borçlu, devletse (genel bütçeli idareler, Sosyal Güvenlik Kurumu, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, üniversiteler, yüksek teknoloji enstitüleri, Kamulaştırma Kanunu uyarınca yapılacak icra takiplerinde idare) ve adli yardımdan yararlanan bir kişiyle teminat gösterme zorunluluğu yoktur.

Tehiri İcrada Teminat Miktarı

Tehiri icrada teminat hesaplamada, teminatın ilamda hükmedilen alacak miktarının tamamı kadar olması yeterlidir. Teminatın ayrıca icra harç ve giderleri ile vekalet ücretini de karşılaması gerekmez. Teminatın eksik yatırılması suretiyle kısmi olarak icranın durdurulması mümkün değildir.

Sulh Hukuk Mahkemesi Tahliye Kararı Tehiri İcra

İcra mahkemesinin kira süresinin dolması nedeniyle yapılan ilamsız takip sonucunda verdiği tahliye kararlarında icranın durdurulması kararı verilemez. Kira bedelinin ödenmemesi nedeniyle yapılan ilamsız takip sonucunda verilen tahliye kararları ve kiralananda üçüncü kişinin bulunması durumunda verilen tahliye kararları, teminat olarak üç aylık kira bedelinin teminat olarak yatırılması suretiyle tehiri icra kararı alınarak durdurulabilir.

Yine genel mahkemelerce ve doğal olarak sulh hukuk mahkemesi tarafından verilen ve kesinleşmeden icra edilebilen tahliye kararları, üç aylık kira bedelinin teminat olarak gösterilmesi suretiyle tehiri icra yoluyla durdurulabilir.

Tehiri İcrada Teminat Yatırma Süresi

İcra ve İflas Kanunu‘nda teminatın yatırılması için gerekli olan süreye ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak bu husus borçlunun keyfi bir şekilde hareket etmesi gerektiği anlamına gelmez. Teminatın en kısa sürede gösterilmesi gerekir. Borçlu ya da borçlu adına üçüncü kişiler tarafından teminat gösterilmesi mümkündür.

Tehiri İcranın Aşamaları

Yukarıda anlatılanları özetlemek gerekirse icranın durdurulması aşamaları şu şekildedir:

1- Kararı Veren Mahkemeden Derkenar Alınması

İcranın durdurulmasını isteyen borçlu, önce ilamı veren mahkemeden tehiri icra talepli olarak istinafa başvurulduğuna yönelik derkenar almalı ve bu derkenarı icra müdürlüğüne sunmalı.

2- İcra Müdürlüğünden Süre İstenmesi

Borçlu, icra müdürlüğüne başvurarak icra mahkemesinden tehiri icra kararı alana kadar kendisine uygun bir süre verilmesini istemelidir. Süre istemek için belirli belgelere dayanmak gerekliliği yoktur, ilamın kanun yoluna götürülmüş olması yeterlidir.

3- Borçludan Teminat Alınması ve Süre Verilmesi

İlk derece mahkemesi kararına karşı, icranın durdurulması talepli olarak kanun yoluna başvurulması ve gerekli teminatın gösterilmesi durumunda icra müdürlüğü borçluya, icranın durdurulması kararı getirmesi için süre vermek zorundadır. İcra müdürlüğü alacak miktarının tamamına yetecek kadar teminat alır ve borçluya icra mahkemesinden icranın durdurulması kararı getirmesi için uygun süre verir. İcra müdürlüğü tarafından verilen mehil vesikasında gösterilen süre kadar takip olduğu yerde durur. Alacaklının teminat üzerinde öncelik hakkı vardır.

4- İcra Mahkemesine Başvurulması

İcra dairesinden teminat karşılığı süre alan borçlu, takibin yapıldığı yer icra mahkemesine başvurarak tehiri icra talep eder. İcra mahkemesi karar verirken takdir yetkisine sahiptir, icranın durdurulmasına karar vermek zorunda değildir. Şayet icranın durdurulmasına yani icranın durdurulmasına karar verirse icra dairesi, kanun yolu incelemesinin sonuna kadar takibi erteler.

Tehiri İcra Hakkında Sıkça Sorulan Sorular