Sosyal medyada hakaret suçu bir çok kişi tarafından kolaylıkla işlenmektedir. İnternet ortamında kimlik bilgilerini gizleyerek, başına bir şey gelmeyeceğini düşünen saldırganlar, sosyal medyada hakaret suçu işlemektedir. Böyle bir durumda kaldıysanız ve konuyla ilgili olarak hukuki süreç başlatmak istiyorsanız; ceza avukatı ile iletişime geçmeniz sizler için faydalı olacaktır.
Sosyal Medyada Hakaret Suçu
Türk Ceza Kanunu madde 125 uyarınca bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, hakaret suçunu işlemiş sayılır. Bu saldırı neticesinde suçtan zarar görenin onur, şeref ve saygınlığı zarar görmelidir.
Fiil, yalnızca fiziken bir kişinin karşısına geçip hakaret teşkil eden sözlerin söylenmesiyle oluşmamaktadır. Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde hakaret suçu oluşmaktadır.
Çağımızın iletişim aracı olan sosyal medya ile iletişim anında kuruluyor, hedef kitleye anında mesaj iletiliyor. Sesli, yazılı ve görüntülü ileti araçları ile sosyal medyaya erişim sağlanmakta ve iletişim kurulmaktadır. İletişim, bir kaynağın hedefe aktarılmasıdır. Bu kaynak, kişinin onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte ise Türk Ceza Kanunu uyarınca hakaret suçu oluşmaktadır.
Nitekim kişilik haklarına basın ve ileti araçları yoluyla yapılan saldırılar, diğer saldırılardan farklıdır. Çünkü bunlar hem kalıcılık, yaygınlık ihtiva eder hem de göze hitap etmektedir.
Bu yazımızda sosyal medyada hakaret suçu bağlamında bilgilendirme yapılacaktır.
- Hakaret suçunu genel anlamda açıklayan makalemize hakaret suçu bölümünden ulaşabilirsiniz.
Her nerede ve nasıl olursa olsun hakaret suçunun oluşabilmesi için suçun unsurlarının oluşması gerekmektedir. O halde sosyal medyada hakaret suçunun oluşabilmesi için de suçun unsurlarının gerçekleşmiş olması gerekir.
Hakaret suçunun unsurları bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat etmek veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırmaktır. Bu iki unsurdan birinin gerçekleşmesi halinde hakaret suçu oluşmaktadır.
İnternetten İleti Yoluyla İşlenen Hakaret Suçu
Günümüzde en fazla kullanılan ileti araçları E-Mail, Whatsaap, Facebook, İnstagram, X (Twitter), Telegram vs. olarak özetlenebilir. Bu uygulamalar vasıtasıyla gönderilen mesajlar, paylaşımların altına yapılan yorumlar veya yapılmış olan bir paylaşımın alıntılanması (retweet) kişinin onur, şeref ve saygınlığını rencide edecek nitelikte ise hakaret suçu oluşmaktadır.
Sosyal Medyada Hakaret Suçunun Cezası
Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
Türk Ceza Hukuku bağlamında bir suçun cezalandırılabilmesi için suçun unsurlarının tamamlanmış olması ve suç teşkil eden eylemin şüpheye yer bırakmayacak derecede ispat edilmesi gerekmektedir.
Sosyal medyada işlenen hakaret suçunun cezalandırılabilmesi için şüpheye yer bırakmayacak derecede ispatlanması gerekmektedir.
Nitekim Yargıtay’ın konu hakkında yerleşik uygulamalarında; sosyal medya üzerinden; İnternet’in doğası gereği açık kaynak kullanılarak elde edilen bu bilgilerin doğruluğunun taahhüt edilemeyeceği, bu sebeple elde edilen bu bilgilerin doğruluğunun bu husus göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi gerektiği, tarih saat gibi bir kısım bilginin içerik sağlayıcıdan öğrenilebileceği, hesap kullanıcıları olabileceği değerlendirilen şahıs/şahısların, hesapların kullanıcıları da olmayabileceği, bu nedenle içeriğinde belirtilen kimlik bilgilerinin ve diğer bilgilerin teyide muhtaç olduğu belirtilmektedir.
Bu doğrultuda, sosyal medya ve ileti araçları vasıtasıyla yapılan hakaret suçunun ispatı açısından icra edilen hakaret suçuna ilişkin deliller, ekran görüntüsü, URL adresi, IP adresi, trafik bilgilerinin (log kayıtlarının) tutulması ve saklanması şeklindeki elektronik deliller olarak karşımıza çıkmaktadır.
Yargıtay 18. Ceza Dairesi 17.01.2018 T. 2015/42049 Esas, 2018/371 Karar Sayısı İle Verdiği Kararı ‘’suça konu iletilerin twitter hesaplarında bulunmadığını savunmaları karşısında, dosya kapsamına göre suça konu twitter hesabı üzerinden gönderildiği kabul edilen hakaret içerikli mesajların, sadece şikayet dilekçesi ekindeki “siyah beyaz ekran çıktısı” na dayanılarak varlığının kabul edildiği somut olayda, twitter isimli sosyal paylaşım sitesinde şikayet dilekçesi ve dayanağı ekindeki mesajların paylaşılıp paylaşılmadığının tespit edilmesi, mesajların varlığının tespit edilmesi halinde suça konu paylaşımın yapıldığı twitter hesabının kime ait olduğunun tespiti için, sosyal paylaşım sitesinin yer sağlayıcısı olan şirketten, tespit edilen mesajın ne zaman ve hangi IP numarasından geldiğinin öğrenilmesi, daha sonra da tespit edilecek IP numarasının kime ait olduğu araştırılarak sonucuna göre sanıkların hukuki durumunun belirlenmesi gerekirken, eksik incelemeyle hüküm kurulması, Bozmayı gerektirmiş’’ şeklinde olup elektronik delillerin failin tespiti açısında ne kadar önemi olduğunu belirtmektedir.
Karşılıklı Hakaret Suçu
Karşılıklı hakaret suçunda ilk hareket kime karşı işlenmişse, karşılığın da o kişi tarafından yapılması gerekmektedir.
Karşılıklı hakaret suçunun aynı anda, aynı yerde ve huzurda yapılması şart değildir. İlk hareketin ardından ilk fırsatta karşılık verilmesi de karşılıklı hakaret suçunu oluşturmaktadır.
Sosyal medya üzerinden kurulan iletişimde neticesinde ilk hakaretin hemen ardında karşılık verilmesi karşılıklı hakaret suçu için şart değildir. Mağdurun hakareti öğrenmesi zaman alabilir ve mağdurun hakareti öğrendikten sonra karşılık vermesi halinde de hakaret karşılıklı sayılır.
TCK m.129/3 uyarınca hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi halinde, olayın mahiyetine göre, taraflardan her ikisi veya biri hakkında verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
Kanun hükmünde belirtildiği üzere karşılıklı hakaret suçunda olayın mahiyeti önem arz etmektedir. Eğer hakim cezada indirim veya ceza vermekten vazgeçecekse, bu kişi karşılık veren taraf olmalıdır. Ancak her ne kadar ilk hakareti gerçekleştiren daha kusurlu gibi gözükse de karşılık verenin hakareti ilk hakarete göre daha ağır da olabilir. Bu halde ilk hakareti edenin cezasında indirim yapılabilir veya bu kişiye ceza vermekten vazgeçilebilir.
Karşılıklı hakaret suçunu hükmünün tatbiki için tarafların şikayetçi olması veya dava açılmış olması gerekmez.
Hakaret Suçu Zamanaşımı
Hakaret suçu, takibi şikâyete tabi suçlardan biridir. Bu nedenle hakarete uğrayan kişi, zamanaşımına uğramadan şikayetçi olmalıdır. Hakaret suçunun zamanaşımı süresi 8 yıldır. Bu davalarda şikâyet zamanaşımı süresi ise 6 aydır. Mağdur, bu süre içerisinde fiil ve failin öğrenilmesinden itibaren 6 ay içinde şikâyette bulunmalıdır.
Konuyla İlgili SSS
Hakaret suçunun mağduru fiili ve faili öğrendiği andan itibaren 6 ay içinde Cumhuriyet Savcılığı’na şikayette bulunmalıdır.
Hakaret suçunun cezası 3 aydan 2 yıla kadardır. Kısa süreli hapis cezası kapsamında ceza verilmesi halinde hapis cezasının adli para cezasına çevrilme imkanı bulunmaktadır. Bir ceza davasının lehe sonuçlanması için bir ceza avukatı ile süreci takip etmekte fayda olacaktır.
Sosyal medya ve ileti araçları vasıtasıyla yapılan hakaret suçunun ispatı açısından icra edilen hakaret suçuna ilişkin deliller, ekran görüntüsü, URL adresi, IP adresi, trafik bilgilerinin (log kayıtlarının) tutulması ve saklanması şeklindeki elektronik deliller önem arz etmektedir.
Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı suçlar uzlaştırmaya tabidir. Hakaret suçu da şikayete tabidir.
