Uzun Dönem İkamet İzni Nasıl Alınır?

Uzun dönem ikamet izni (oturma izni), 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda düzenlenen altı ikamet izin türünden biridir. Bu izin türünün detaylarına ilişkin düzenleme ise YUKK Uygulama Yönetmeliğinde yer almaktadır. Bu ikamet iznine ilişkin tüm detaylara bu yazımızda yer verdik. Uzun Dönem İkamet İzni Nasıl Alınır, konulu bu yazımızı dikkatle okumanızı tavsiye ederiz. Ayrıca insani ikamet izni nasıl alınır başlıklı yazımız da sizler için faydalı olacaktır.

Uzun Dönem İkamet İzni Kimler Alabilir?

Öncelikle şunu ifade edelim. Her ne kadar ismi uzun dönem olsa da, bu ikamet izin türü süresiz olarak verilmektedir. Uzun dönem ikamet iznini, İçişleri Bakanlığı’nın onayıyla valilikler vermektedir. Aşağıdaki kişiler bu ikamet izin türünü alabilirler:

• Türkiye’de ikamet izniyle, kesintisiz en az sekiz yıl kalmış olanlar veya bakanlığın belirlediği şartları karşılayanlar,
• Mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma statüsü sahibi olmayanlar,
• İnsani ikamet izni sahipleri ve geçici koruma sağlananlar dışındakiler

Yukarıda da görüldüğü üzere, mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma statüsü sahipleri ile insani ikamet izni ve geçici koruma ile Türkiye’de kalanlara, uzun dönem ikamet izni başvuru hakkı tanınmamaktadır.

Uzun Dönem İkamet İzni Şartları

Bu kamet izni başvurusu yapacak olanların kanun gereği bazı şartları sağlaması gerekir. Uzun dönem ikamet izni şartları:

• Türkiye’de kesintisiz en az 8 yıl boyunca kalmış olmak,
• Kamu düzeni veya güvenliği açısından tehdit oluşturmamak,
• Geçerli sağlık sigortasına sahip olmak,
• Kendisi veya varsa ailesinin geçimini sağlayacak yeterli ve düzenli gelir kaynağına sahip olmak,
• Son üç yıl içinde sosyal yardım almamış olmak.

Son üç yıl içinde sosyal yardım aldığı tespit edilenlerin başvuruları olumsuz sonuçlanır. Yabancının geliri, başvuru yaptığı tarihte geçerli olan net asgari ücretten az olmamalıdır. Net asgari ücretten az olmamak kaydıyla, her aile bireyi için asgari ücretin üçte biri kadar gelire sahip olmalıdır. Gelir kaynağının tespitinde üçüncü kişilerin taahhütleri değerlendirmeye alınmaz. İdare, gerekli gördüğü hallerde yabancının kamu düzeni veya güvenliği açısından tehdit oluşturup oluşturmadığına ilişkin araştırma yapar.

Uzun Dönem İkamet İzninin Sağladığı Haklar Nelerdir?

Bu ikamet izni yabancıya, bazı istisnalar dışında Türk vatandaşlarına sağlanan hakları sağlamaktadır. Uzun dönem ikamet izni bulunan yabancıların:

• Askerlik yapma yükümlülüğü yoktur,
• Kamu görevlerine giremezler,
• Seçme ve seçilme hakları yoktur,
• Muaf olarak araç ithal etme hakkından yararlanamazlar.

Uzun dönem ikamet izni sahibi yabancıların, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı olup, hakların kullanımında ilgili kanun hükümlerine tabidirler. Bazı özel kanunlarda idare, hakların kullanılması için Türk vatandaşlığı şartı arayabilir. Uzun dönem ikamet izni sahibi yabancılar, bu şartın arandığı haklardan yararlanamazlar. Türkiye’deki ikamet, seyahat, çalışma, yatırım, ticari faaliyet, miras, taşınır ve taşınmaz devralmaları ve devretmeleri gibi konulara yönelik işlemleri, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından Türk vatandaşlarına uygulanmakta olan mevzuata göre yürütülür.

Uzun Dönem İkamet İzni İçin Gerekli Belgeler

Uzun dönem ikamet izni için istenen belgelere, internet üzerinden e-ikamet sistemi üzerinden ulaşabilirsiniz. Gerekli belgeler:

1. Pasaport veya yerine geçen belgenin fotokopisi: Randevu günü belgenin aslının da yanınızda bulunması gerekir. Kimlik bilgilerinin ve fotoğrafın olduğu kısım ile giriş-çıkış ve vize bilgilerini gösteren, işlem gören kısımların fotokopisi istenmektedir.
2. Dört adet biometrik fotoğraf: ICAO standartlarında, fonu beyaz ve son altı ay içinde çekilmiş olmalıdır.
3. Önceki ikamet izin belgesinin fotokopisi: Randevu gününde belgenin aslını yanınızda bulundurun.
4. Son üç yıl içinde sosyal yardım alınmadığını gösteren belge: Bu belgeyi valilik veya kaymakamlıkların sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarından temin edebilirsiniz.
5. Kalınacak süre içinde yeterli maddi imkâna sahip olduğunu gösteren belge
6. Adli Sicil Kaydı: Kendi ülkenizden veya Türk adli makamlarından alabilirsiniz.
7. İkamet izni kart bedelinin ödendiğini gösteren belge
8. Geçerli sağlık sigortası: Sağlık sigortasının süresi, istenilen ikamet izin süresini kapsamalıdır.
9. Adres kayıt sistemine kayıtlı olduğunu gösteren belge: İl veya ilçe müdürlüklerinden ya da e-devlet sistemi üzerinden temin edebilirsiniz.
10. Kalınacak yeri gösterir belge: Duruma göre, tapu fotokopisi, kira sözleşmesinin noter onaylı fotokopisi, otel veya konaklama yerlerinde kaldığınızı gösterir belge, yurtta kaldığınızı gösterir imzalı kaşeli belge, yanında kaldığınız kişinin noter onaylı taahhüdü gösterilmelidir.

Çocuklar için pasaporttan, pasaport yerine geçen belgeden veya ulusal kimliklerinden tespit edilemiyorsa, onaylı doğum belgesi istenir. Anne veya babadan birinin olmaması halinde diğer eşin onaylı muvafakati istenir. Ebeveynlerden birinin ölmüş olması halinde onaylı ölüm belgesi istenir. Boşanma halinde, onaylı velayet belgesi istenir.

Uzun Dönem İkamet İzni Gün Sayımı

Türkiye’de en az kesintisiz bir şekilde 8 yıl kalma şartı hesaplanırken ikamette kesinti olup olmadığına bakmak gerekir. İkamette kesinti ise şu şekilde hesaplanır:

• Hesaplamada başvuru tarihi esas alınır. Başvuru tarihi, belgelerin eksiksiz olarak idareye teslim edildiği tarihtir. İkamet izni olmaksızın Türkiye’de kaldığınız süreler ve yurtdışında olduğunuz süreler kesinti olarak değerlendirilir.
• Başvuru tarihten itibaren geriye dönük olarak 8 yıllık süreye, 1’er yıllık dilimlere ayrılarak bakılır. Birer yıllık dilimlerde toplam 180 günü aşan kesinti bulunmuyorsa diğer yıla geçilir ve 8 yıl bu şekilde kontrol edilir.
• Birer yıllık dilimlerde 180 günü aşan kesinti yoksa son 5 yıl içinde toplam 365 günü aşan kesinti olup olmadığına bakılır. Son 5 yılda 365 günü aşan kesinti yoksa kesintisiz 8 yıl şartı yerine getirilmiş sayılır.

8 yıl içerisinde bir seferde veya peş peşe, yurtdışında ya da ikamet izni olamadan Türkiye’de 6 aydan daha fazla süre geçiren yabancıların talepleri reddedilir. Sınır dışı edilen yabancıların, bu işlemden önceki ikamet izin süreleri, kesinti hesaplamasında değerlendirmeye alınmaz.

Uzun Dönem İkamet İzninin İptali Sebepleri

Uzun dönem ikamet iznini iptal edilmesinin başlıca sebepleri; yabancının kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından tehdit oluşturması halidir. Bu tehlikenin ciddi ve somut delillere dayandırılması ve ilgili güvenlik birimleri tarafından gerekli araştırmanın yapılması gerekir.

Bir diğer sebep, yabancının kesintisiz bir şekilde bir yıldan fazla Türkiye dışında kalmasıdır. Bu durumda da yurtdışında kalınan süre, zorunlu bir sebepten kaynaklanıyorsa ikamet izni iptal edilemez. Bu zorunlu sebepler; sağlık, eğitim, ülkesindeki zorunlu kamu hizmeti veya görevdir.

Uzun dönem ikamet iznini bakanlık onayıyla valilikler iptal eder. Kamu düzeni veya kamu güvenliği sebebiyle uzun dönem ikamet izinleri iptal edilenler, diğer ikamet izin türlerine başvuramazlar.

İkamet izninin iptali kararı, yabancıya, temsilcisine veya avukatına usulüne uygun bir şekilde tebliğ edilmelidir.

Uzun Dönem İkamet İzni Başvurusunun Reddi Kararının İptali Davası

İdare, bazı durumlarda uzun dönem ikamet izni başvurusunu reddedebilir. Ret sebepleri çoğunlukla, yabancının eksik veya hatalı belgelerle başvuru yapmasından kaynaklanmaktadır. Bazı durumlarda idare, kamu düzeni veya kamu güvenliği sebeplerine dayanarak başvuruyu reddedebilir. İdarenin takdir hakkını kullanarak reddettiği başvurular da bulunmaktadır.

Uzun dönem ikamet izni başvurusu reddi kararının hukuka aykırı veya yanlış olduğunu düşünüyorsanız, bu kararın iptali için dava açmanız gerekir. Göç idaresinin ret kararı idari işlem niteliğindedir. Bu sebeple iptal davasının idare mahkemesinde açılması gerekir. Yetkili idare mahkemesi ise, başvurunun yapıldığı göç idaresinin bağlı olduğu valiliğin bulunduğu yer idare mahkemesidir. Dava açma süresi ise, ret kararının yabancıya tebliğ edildiği tarihten itibaren 60 gündür. İdare mahkemesi, göç idaresinin verdiği kararı; yetki, şekil, sebep, konu ve amaç bakımından denetler. Kararda hukuka aykırılık tespit etmesi halinde bu kararı iptal edecektir.

Uzun Dönem İkamet İzni Nasıl Alınır, Avukatın Önemi

Yukarıda, uzun dönem ikamet izni nasıl alınır, konusunda açıklamalarda bulunduk. Başvuru şartları, sağladığı haklar, istenen belgeler, kesinti hesaplaması, iptali halinde yapılması gerekenlerle ilgili bilgilendirme yaptık. Konunun kapsamı, teknik detaylar ve hak düşürücü süreler dikkate alındığında bir avukat desteği almanın faydası kaçınılmaz. Yabancı Avukatı İstanbul ve tüm Türkiye’de, ikamet izin başvurularının eksiksiz olarak yapılması ve kısa sürede sonuçlanması adına size kolaylaştırıcı imkânlar sunmaktadır. Konuyla ilgili kapsamlı bilgi için bizimle iletişime geçmekten çekinmeyin.

Konuyla ilgili olarak, İkamet İzni (Oturma İzni) Nasıl Alınır, adlı makalemizi de incelebilirsiniz.

Bu tür bilgilendirici içerikler için bizi instagram üzerinden takip etmeyi unutmayın!

Sıkça Sorulan Sorular