İcra Memur İşlemini Şikayet

İcra organlarının işlemlerini şikayet konusu icra memur işlemini şikayet olarak da bilinir. Şikayet, icra hukukuna özgü hukuki bir başvuru imkanıdır. Şikayet ile amaçlanan, icra organlarının yaptığı hukuka aykırılı işlemin iptalini veya düzeltilmesini, yapmadığı veya geciktirdiği işlemlerin yerine getirilmesini sağlamaktır.

İcra memur işlemini şikayette amaç, kanuna aykırı olan veya olaya uygun olmayan işlemin geriye etkili olarak kaldırılmasını, ileriye etkili olarak düzeltilmesini, yerine getirilmeyen işlemin yapılmasını sağlamaktır. Konuyla ilgili olarak icra avukatı ile görüşerek destek almanız faydalı olacaktır.

Şikayet hukuki bir çare olup dava veya kanun yolu değildir, maddi hukuka değil, icra takip hukukuna ilişkin kuralların yanlış uygulanması veya uygulanmaması nedeniyle başvurulur. Şikayet edecek kişinin zarara uğramış olması veya hakkında şikayetçi olunan icra ve iflas organının kusurlu olması aranmaz.

Başvuru Nedenleri

İcra ve İflas Kanunu’nun 16. maddesine göre şikayet nedenleri şu şekildedir.

İşlemin Kanuna Aykırı Olması

Bir kanun hükmünün ya yanlış uygulanması ya da hiç uygulanmaması halinde kanuna aykırılık söz konusu olur. İşlemin kanuna aykırı olması , genel bir şikayet nedenidir ve bundan sonra aşağıda belirtilen nedenler, kanuna aykırılığın özel bazı görünüş biçimleridir.

İşlemin Olaya Uygun Olmaması

Kanunun icra memuruna takdir yetkisi vermiş olduğu durumlarda, memurun takdir yetkisini kullanırken somut olaya uymayan bir karar vermesi halinde işlemin olaya uymadığı gerekçesiyle şikayetçi olunabilir.

Bir Hakkın Yerine Getirilmemesi

İcra memurunun görevi gereği yapması gereken bir işlemi yapmaması halinde, icra memur işlemini şikayet yoluna başvurulabilir.

İcra memuru bir işlemi yanlış da olsa yapmışsa, artık hakkın yerine getirilmemesi nedeniyle şikayet edilemez. Duruma göre, işlemin kanuna aykırı veya olaya uygun olmaması sebebiyle şikayet yolunan gidilebilir.

Bir Hakkın Nedensiz Yere Sürüncemede Bırakılması

İcra memurunun yapmak zorunda olduğu bir işlemi, açıkça yapmayı reddetmemekle birlikte, haklı bir neden olmaksızın kanunda öngörülen süre içerisinde yapmaması halinde, hakkın sürüncemede bırakılması nedeniyle şikayette bulunulabilir.

İcra Memur İşlemini Şikayet Taraflar

İcra memur işlemini şikayet bir dava değildir, dolayısıyla davacı ve davalı sıfatları yoktur. Şikayette taraflar, şikayet eden ve şikayet olunandır. Şikayet yoluna başvurabilmek için şikayetçinin hukuksal yararının olması gerekir. Hukuksal yararın, şikayet esnasında mevcut, güncel olması ve şikayete konu işlemin ilgili kişinin menfaatini zedelemiş olması gerekir. Yani şikayette bulunmak isteyen kişinin, icra memur işleminin yapılmasından veya yapılmamasından doğrudan doğruya etkilenmiş olması gerekir.

İcra takibinin tarafı olmayan üçüncü kişiler de hukuksal yararın var olduğu hallerde şikayette bulunabilir. Örneğin, ihalede en yüksek peyi ileri sürmesine rağmen kendisine ihale yapılmayan üçüncü kişinin şikayette bulunmada hukuksal yararı vardır.

İcra takibinin tarafı olmayan üçüncü kişi, borçlu yararına işlem yapılması konusunda talepte bulunamaz. Üçüncü kişi, şikayet yoluna giderek dosyadaki haczin kaldırılmasını isteyemez.

Şikayetin konusu, icra ve iflas organlarının işlemleri olmasına rağmen icra ve iflas organları yani yaygın söyleme göre icra memuru, şikayet olunan taraf değildir. Yani şikayette icra dairesi karşı taraf olarak gösterilmemektedir. Şikayete konu olan hukuka aykırı işlem kimin lehine ise yani hukuka aykırı işlemden bu haliyle kim yararlanıyorsa, şikayet olunan taraf o kişidir.

Şikayette karşı tarafın yanlış gösterilmesi veya gösterilmemesi şikayetin reddedilmesini gerektirmez. İcra mahkemesi tarafından doğru tarafa tebligat çıkarılarak yargılamaya dahil edilir.

Şikayetin muhakkak duruşmalı olması gerektiğine ilişkin bir zorunluluk yoktur. Duruşma yapılıp yapılmaması ihalenin feshi talepleri dışında mahkemenin takdirine bırakılmıştır.

İcra Memur İşlemini Şikayet Süresi

Şikayet kural olarak süreye tabidir. Şikayet süresi 7 gündür ve şikayet edenin şikayet konusu işlemi öğrendiği tarihten itibaren başlar.

Yargıtay uygulamasına göre, borçlu veya vekili takip dosyasının örneğini almışsa, dosya içindeki işlemleri öğrenmiş kabul edilir. Ancak yalnızca vekaletname sunulmuş olması, tek başına işlemin öğrenildiğini göstermez.

Şikayet süresi, hak düşürücü niteliktedir. İcra mahkemesi, süreye uyulup uyulmadığını kendiliğinden gözetir. Şikayet süresi, kamu düzenine ilişkin olduğundan süresinde yapılmayan şikayetler dinlenilmez.

İstisna: Süresiz Şikayet

İhlalin ağır veya süreklilik arz eden nitelikte olması durumlarında şikayetin süreye bağlı olması hak kayıplarına sebep olabilmektedir. Bazı özel hallerde, şikayetin süreye bağlı olması kuralı uygulanmayarak hak kayıplarının önüne geçilmek istenmiştir. Ancak süreli veya süresiz olmasına bakılmaksızın, şikayetin en geç icra takibi infaz oluncaya kadar yapılması gerekir. Dosya işlemden kaldırıldıktan sonra şikayet hakkı da sona erer.

Süresiz şikayet durumları şu şekildedir:

• Bir hakkın yerine getirilmemesi
• Bir hakkın nedensiz sürüncemede bırakılması
• Kamu düzenine aykırılık

Hangi durumların kamu düzenine aykırılık teşkil edeceği İcra ve İflas Kanunu’nda düzenlenmemiştir. Uygulamada takibin taraflarının, üçüncü kişilerin ve kamunun çıkarlarını gözetmek için getirilmiş emredici hükümlere aykırı olarak yapılan işlemler süresiz şikayete tabi olarak değerlendirilmektedir.

İcra Memur İşlemini Şikayet Harçlar

Şikayet yazılı veya sözlü olarak yapılabilmektedir. Yazılı başvuru, icra mahkemesine verilecek dilekçeyle olurken, sözlü şikayet icra mahkemesi tarafından tutanağa geçirilir.

İcra memur işlemini şikayette, başvurandan peşin harç olarak başvurma harcı ile maktu karar ve ilam harcı alınır.

İcra mahkemesi şikayeti, basit yargılama usulüne göre inceler. Öncelikle duruşma açıp açmayacağına karar verir. Bazı istisnalar dışında şikayet yargılamasında duruşma açılması zorunlu değildir.

Duruşmasız işlerde icra mahkemesi, işin kendisine geldiği tarihten itibaren en geç 10 gün içerisinde karar verir. Duruşma yapılmasına karar verdiği işlerde ise, tarafları usulüne uygun tebligatla en kısa sürede duruşmaya çağırır ve gelmeseler de incelemeyi yaparak karar verir. Tarafların gelmemesi sebebiyle şikayetin yapılmamış sayılmasına karar veremez.

Şikayet kendiliğinden icrayı durdurmaz. İcra mahkemesi, şikayet yargılaması sonuçlanıncaya kadar icranın durmasına karar verebilir.

İcra Memur İşlemini Şikayetin Sonuçları

Şikayetin Kabulü

İcra mahkemesi, şikayet nedenini yerinde görürse, şikayetin kabulüne karar verir. Şikayetin kabulüyle birlikte şikayet konusu işlemin yapılmasını emreder, hukuka aykırı işlemin iptaline veya düzeltilmesine karar verir.

Şikayetin Reddi

Süresinde yapılmayan şikayetler usulden reddedilir. Şikayet nedenleri yerinde görülmezse şikayet, esastan reddedilir. İnceleme esnasında takibin durdurulmasına karar verilmişse, ret kararının üzerine takip kaldığı yerden devam eder.

Şikayetin Konusuz Kalması

Şikayet başvurusu yapıldıktan sonra, ortaya çıkan işlem ve eylemler neticesinde, artık şikayet konusu hakkında bir karar verilmesine gerek kalmamışsa şikayet konusuz kalır. Burada mahkemenin ‘esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına’ karar vermesi gerekir.

İcra Memur İşlemini Şikayette Vekalet Ücreti

Şikayet yargılamasında, vekalet ücretinin Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre maktu olarak hesaplanması gerekir.

Kural, haksız olarak şikayet yoluna başvuran veya aleyhine şikayet yoluna başvurulmasına neden olan kişinin bütün yargılama giderlerinden sorumlu olmasıdır. Vekalet ücreti de yargılama giderleri arasındadır.

Ancak şikayet olunan (genellikle icra takibinde karşı taraf), şikayete konu işlemin yapılmasına neden olmamışsa, bu kişiye kusur yüklenemeyecektir. Dolayısıyla şikayet olunan aleyhine yargılama giderlerine ve aynı kapsamda vekalet ücretine hükmedilemez. Yani şikayet konusu kararı veren icra memuru ise ve takibin diğer tarafının bu işlemde bir kusuru yoksa, bu kişi aleyhine yargılama giderlerine hükmedilemeyecektir.