İcra Takibinin İptali

İcra takibinin iptali, başlamış bir ilamsız icra takibinin yasal nedenler öne sürülerek geçersiz kılınmasıdır.

Takibin kesinleşmesinden sonraki dönemde ödenmiş, süre verilmiş veya zamanaşımına uğramış borç için alacaklı, haksız bir şekilde takibin devamını talep edebilir. Bu durumda borçluya, buna engel olma imkanı verilmiştir. İtfa ve zamanaşımı hallerinde icra takibinin iptali, süre verilmesi (imhal) durumunda ise takibin ertelenmesi (taliki) söz konusu olur.

Takibin iptali ve taliki durumları, takip hukukuna özgü kavramlardır ve takip içinde borçluyu korumayı amaçlayan yalnızca icra takibiyle sınırlı sonuçlar doğuran hukuksal yollardır. Konuyla ilgili en detaylı bilgiyi icra avukatı ile görüşerek edinebilirsiniz.

İcra Takibinin İptali Görevli Mahkeme

Takibin iptali ve taliki talepleri, icra dairesinin bağlı bulunduğu icra dairesinden istenir, yani görevli mahkeme, icra mahkemesidir. İcra mahkemesi, basit yargılama usulüne göre karar verir. Borçlunun icra mahkemesine başvurması takibi durdurmaz, icra mahkemesi bu konuda tedbir kararı da veremez.

İcra mahkemesi incelemesini kanunda belirtilen belgelere dayanarak yapar. Adi senet altındaki imzanın borçlu tarafından inkar edilmesi durumunda mahkeme, takibin iptali talebini reddeder. Zira takibin iptali taleplerinde imza incelemesi prosedürü yoktur.

İcra Takibinin İptali Süresi

Takibin iptali veya ertelenmesi talebi, en geç paraların paylaştırılması aşamasına kadar yapılmalıdır. Paraların paylaştırılmasından sonra takip sona ereceğinden bu aşamadan sonra takibin iptali veya taliki talep edilemez. Ancak istirdat davası açılabilir.

Takibin İptalinin Şartları

Takibin iptaline başvurabilmek için aşağıdaki şartların varlığı aranır:

Takipteki Borç, İtfa veya Zamanaşımı Nedeniyle Sona Ermiş Olmalıdır.

Borcun itfa veya zamanaşımını nedenleri dışında başka bir sebeple sona ermesi durumunda takibin iptaline karar verilemez.

• İtfa, borcu sona erdiren her türlü nedendir. Örneğin; ödeme, hibe, af, takas, ibra, terkin vb. Bu nedenle takibin iptaline karar verilebilmesi için, icra takibinin kesinleşmesinden sonraki dönemde ve icra dairesine başvurmadan yani haricen itfa edilmiş olması ve borcun bütün ferileriyle ödenmiş olması gerekir. Takibin kesinleşmesinden sonraki aşamada borcun haricen alacaklıya ödenmesine rağmen alacaklı, borçlunun mallarını haczettirirse, borçlu takibin iptalini isteyebilir.
• Zamanaşımı nedeniyle takibin iptal edilebilmesi için takip kesinleştikten sonra alacağın zamanaşımına uğramış olması gerekir. Takip kesinleştikten sonra, süresinde haciz ve satış talep edilmezse takip düşmez, dosya işlemden kaldırılır, ancak takip derdest kalır. Takibin devamı için takibin yenilenmesi gerekir. Yenileme talep edildiği zaman, takibe dair son işlem tarihi ile yenileme talebi arasında geçen sürede alacak zamanaşımına uğramış olabilir. Takip kesinleştiği için de, borçlunun takibin zamanaşımı nedeniyle iptaline başvurması gerekir.

Alacak hangi zamanaşımına tabi ise, icra takibinde de aynı zamanaşımı süresi uygulanır.

Olgular Belgeyle İspat Edilmelidir.

Borçlu, icra dairesi dışında haricen borcun itfası sonucunu doğuran işlemler yaptığında, takibin iptaline karar verilebilmesi için, itfa olgusunu yalnızca alacaklı tarafından verilen imzası noterlikçe onaylı bir belge veya imzası alacaklı tarafından ikrar edilmiş bir senetle ispat etmiş olmalıdır.

Zamanaşımı durumunda, borçlunun belgeyle ispat etmesi aranmaz. Zira takipteki son işlem tarihi icra dosyasında görülmektedir. Fakat alacaklı zamanaşımının kesildiğini veya durduğunu iddia ediyorsa, bunu ancak resmi veya imzası borçlu tarafından ikrar edilmiş belgelerle ispat edebilir.

İcra Takibinin İptali Sebepleri

Yukarıda izaha çalıştığımız hususlardan çıkan sonuç ise, icra takibinin iptalini sağlayan sebeplerin borcun itfası ve zamanaşımı olduğudur.

İcra Takibinin İptali Sonuçları

İcra mahkemesi, borcun itfa edildiği veya zamanaşımına uğradığı kanaatine varırsa takibin iptaline karar verir. Bu kararla birlikte takip durur, kararın kesinleşmesiyle o ana kadar yapılan tüm takip işlemleri iptal edilir. İcra ve İflas Kanunu’nda öngörülmediğinden itfa nedeniyle icra takibinin iptaline karar verilmesi halinde alacaklı aleyhine tazminata hükmedilmez.

İcra takibinin iptaliyle birlikte, takipte yapılan işlemler geriye etkili olarak kaldırılır, yani takibin iptali kararı, yenilik doğurucu bir karardır. İcra takibinin iptali veya iptal talebinin reddi kararları, maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmez.

Takibin Taliki (Ertelenmesi)

Takibin taliki, icra takibinin bir süreliğine durdurulmasıdır. Takibin ertelenmesi, süre verilmesinde yani imhalde söz konusu olur. Takibin ertelenmesinin şartları:

• Takibin kesinleşmesinden sonra alacaklı tarafından borçluya, borcu ifa için ayrıca süre verilmiş olmalıdır.
• Borçlu kendisine süre verildiğini, imzası alacaklı tarafından ikrar edilmiş bir senetle veya noter tarafından onaylanmış bir belgeyle ispatlamalıdır.

Borçlu, alacaklı tarafından kendisine süre verildiğini ancak buna rağmen takibe devam edildiğini ispat ederse icra mahkemesi, takibin talikine yani ertelenmesine karar verir. Kararda takibin ne kadar süre için ertelendiğinin belirtilmesi gerekir.

Erteleme kararıyla birlikte takip durur. Bu süre zarfında icra takip işlemi yapılamaz. Erteleme esnasında taraf takip işlemlerine ilişkin süreler işlemeye devam eder.

İcra Takibinin İptali Hakkında SSS