Yargılama Harçları

Yargılama harçları, mahkemeler vasıtasıyla gördüğü adalet hizmetine dayanarak belli tutar ve oranlarda aldığı paralardır. Yargılama harçları da, tebliğ ve posta giderleri, evrak giderleri, geçici hukuksal koruma için gerekli olan giderler, keşif giderleri, vekalet ücreti vb. gibi yargılama giderleri arasındadır.

Devlet, sunduğu adli hizmete karşılık, bu hizmetten yararlananlardan harç almaktadır. Harçlar ödenmedikçe, sonraki işlemler yapılamaz. Harçlar, davada haksız çıkan tarafa yüklenir. Yargıtay’a göre, harcın doğru hesaplanması kamu düzenine ilişkindir. Mahkemeler harçların doğru hesaplanıp tahsil edilmesi konusunda resen inceleme yapar. Harçlar konusunda avukat ile görüşerek güncel ve sağlıklı bilgiler edinebilirsiniz.

Yargılama Harçları Nelerdir?

Yargılama harçları; başvurma harcı, karar ve ilam harcı, celse harcı ve keşif harcından oluşmaktadır.

Başvurma Harcı

Başvurma harcı, dava açarken davacıdan alınan harçtır. Bu harç peşin olarak alınır ve maktudur. Aşağıdaki durumlarda başvurma harcı alınır:

• Dava açma
• Tevdi mahalli tayini
• İhtiyati tedbir ve haciz
• Delillerin tespiti
• Çekişmesiz yargı yoluna başvuru

Başvurma harcının alınmadığı durumlar ise şöyledir:

• Cevap dilekçesi verilmesi
• Ara kararların yerine getirilmesi talebi
• Davanın ıslahı
• Görevsizlik ve yetkisizlik kararlarında iki hafta içerisinde görevli ve yetkili mahkemeye başvurma

Karar ve İlam Harcı

Karar ve ilam harcı, uyuşmazlık konusu hakkında nihai kararın verilmesi halinde alınan harçtır. Bu harç, uyuşmazlık konusunun para ile değerlendirilip değerlendirilemediğine göre maktu veya nispi olabilmektedir.

Maktu Karar ve İlam Harcı

Uyuşmazlık konusunun parayla değerlendirilemediği dava ve işlerde maktu yani sabit karar ve ilam harcı alınır. Maktu harçlar, ilişkin olduğu işlemin yapılmasından önce ve peşin olarak alınır.

Başlangıçta yatırılan peşin harcın, sonradan eksik olduğu anlaşılırsa, tamamlanana kadar davaya devam edilemez.

Aşağıdaki hususlar, maktu karar ve ilam harcına tabi olan dava ve işlere örnek gösterilebilir:

• Aile hukukunda: Boşanma ve ayrılık davaları, babalık davaları, evlenmeye veya evlat edinmeye izin talepleri, evliliğin butlanı, çocukla kişisel ilişki kurulması talepleri, velayetin kaldırılması ve vesayetin düzenlenmesi talepleri
• Kişiler Hukukunda: Dernek üyeliğinden çıkarılma kararının iptali talebi, ergin kılınma talebi, nüfus davaları, vakfın tescili talebi, vakıf senedi değişikliğinin tescili talebi
• Ticaret Hukuku: Çek ve hisse senedinin iptali gibi taraf teşkilinin mümkün olmadığı talepler, kooperatif ortaklığından çıkarılma kararının iptali davası, ticaret sicil memurlarının kararının iptali davası, haksız rekabetin önlenmesi davası, anonim ortaklık pay senedinin iptali ve ihdası davası
• Eşya Hukuku: Tapuda kimlik bilgilerinin düzeltilmesi talepleri, zilyetlik davası, arsa payının düzeltilmesi davası
• İş Hukuku: Toplu iş sözleşmesi yapma yetkisinin tespiti kararının iptali davası, toplu iş sözleşmesinin yorumu davası, yaşlılık aylığının iptali işleminin ortadan kaldırılması davası
• İcra ve İflas Hukuku: Şikayet başvuruları, itirazın kaldırılması başvuruları, ilamsız tahliye başvuruları, kambiyo senetlerine özgü takipte imzaya ve borca itiraz, iflas davası, kayıt kabul ve kayıt terkin davası
• Usul Hukuku: Delillerin tespiti, ihtiyati tedbir ve haciz, tevdi yeri tespiti kararları, gönderme veya davanın başka bir mahkemeye nakli kararları, davanın açılmamış sayılması kararları, dava şartlarından birinin yokluğu nedeniyle usulden reddi kararları, davanın geri alınması nedeniyle son bulduğuna dair kararlar, davanın konusuz kalması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kararlar

Uyuşmazlıkların arabuluculuk yoluyla çözülmesi halinde, arabuluculuk son tutanağına dayalı olarak verilen kararlar da maktu karar ve ilam harcına tabidir.

Nispi Karar ve İlam Harcı 2024

Konusu parayla ölçülebilen davalarda, dava konusu değer üzerinden nispi karar ve ilam harcı alınır. Nispi karar ve ilam harcının oranı 2024 yılı için binde 68,31’dir. Bu harcın 4’te 1’i dava açılırken peşin olarak (peşin harç) alınır.

* Tahkim yargılamasında nispi karar ve ilam harcı alınmaz.

* Taşınmazın aynına ilişkin davalarda taşınmazın değeri dikkate alınır. Bu davalarda ecrimisil ve tazminat gibi talepler de varsa harç, taşınmazın değeri ile istenen tazminat veya ecrimisil tutarı üzerinden alınır.

* Taşınmazın tahliyesi davalarında karar ve ilam harcı, yazılı sözleşme olup olmadığına bakılmaksızın 1 yıllık kira bedeli üzerinden alınır.

Başlangıçta alınan harcın eksik olduğu keşif sonrasında anlaşılmış ise öncelikle eksik harç tamamlatılmalıdır. Eksik harç tamamlanmadan davanın esası hakkında karar verilemez.

Karar ve ilam harcının, peşinen alınan kısımdan sonra kalan 3/4’lük kısmı, kararın tebliğinden itibaren 1 ay içerisinde ödenir.

Peşin alınan harcın fazla olduğu anlaşılırsa, talep üzerine ilgiliye geri verilir. Davanın reddine karar verilmesi durumunda, dava nispi harca tabi olsa bile yalnızca maktu harç ödenir.

Davanın ilk duruşmada feragat, kabul veya sulh ile sonuçlanması durumunda, karar ve ilam harcı 3’te 1’i oranında alınır. Bu işlemler ilk duruşmadan sonra gerçekleşirse harç, 3’te 2 oranında alınır.

Celse Harcı 2024

Celse harcı, tarafların veya vekillerinin ertelenmesine neden oldukları duruşmalar için alınan nispi bir harçtır. Sulh ve asliye mahkemeleri ile idari yargı mercilerinde dava konusu miktarın binde 2,27’si oranında alınır. Ancak alınacak harç, 2024 yılı için 240,50 TL’den az olamaz. Sulh hukuk mahkemelerinde görülen ve konusu parayla ölçülemeyen davalarda maktu olarak alınır.

Celse harcının zamanında ödenmemesi duruşmasına görülmesine engel değildir ve davanın reddini gerektirmez. Bu harç, takip eden iki duruşmada ödenmezse, bir kat fazlasıyla alınır.

Keşif Harcı

Mahkemelerce resen veya talep üzerine verilen keşif ya da tespit kararlarının yerine getirilmesi için alınan maktu harçtır. 2024 yılı için maktu keşif harcı, 3.030,30 TL’dir.

Yargılama Harçlarından Bağışık Olan Dava ve Kararlar

Aşağıdaki dava ve kararlardan harç alınmaz:

• Değeri 50 Türk Lirasını geçmeyen dava ve takipler
• Vasi tayini ve azli, hakimin reddi talebinin kabulü ve hakimin çekinmesine ait kararlar
• Ayda 100 Türk Lirasını geçmeyen nafakalara ait dava ve takipler,
• İcra ve iflas dairelerinin kusuru yüzünden yanlış yapılmış olan işlemlerin düzeltilmesi ve iptaline dair icra mahkemesi kararlarıyla, bu iptal veya düzeltme dolayısıyla yeniden yapılacak işlemler,
• Ticaret sicilinde re’sen yapılan düzeltmeler
• İcra mahkemelerinin cezaya ilişkin kararlarıyla bu kararların temyizi işlemleri
• İcra ve İflas Kanununun 270’nci maddesine göre yapılacak defter tutma işlemleri
• Yetkili makamların isteyecekleri ilam ve sair evrak suretleri,
• Kamu adına C. savcıları tarafından Hukuk mahkemelerinde açılan davalar ve kanun yolu başvuruları ile ceza mahkemelerinden verilen kararlara karşı kanun yolu başvuruları
• Genel Bütçeye dahil idarelerin Harçlar Kanununun 1 ve 3 sayılı tarifelerine giren bütün işlemleri.
• Erler ve onbaşı ve kıta çavuşlarının hizmetlerinin ve sıfatlarının devamı süresince açacakları davalar
• Tüketici mahkemeleri nezdinde tüketiciler, tüketici örgütleri ve Bakanlıkça açılacak davalar
• İş Kanununa tabi işçilerin ve çırakların iş mahkemelerindeki dava ve bu mahkemelerden almış oldukları ilamların takiplerinde harçtan muafiyet gündelikleri veya aylık ücretleri 16 yaşını doldurmuş işçiler için belirlenen asgari ücreti geçmeyen işçiler ve çıraklar hakkında uygulanır.

Yargılama Harçları Hakkında SSS